17.Yüzyıl Islahatları - 17.Yüzyıl Duraklama Nedenleri - 17.Yüzyıl Duraklama Dönemi isyanları
Duraklamanın iç nedenleri
* 1. Merkezi yönetimin bozulması: Kafes sisteminden dolayı şehzadeler yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olamamışlardır. Saray dışı çevrelerin (ulema, yeniçeri, saray kadınları) etkisi de buna eklenince merkezi yönetim bozulmuştur.
* Devlet görevlileri de yeterli olup olmadıklarına bakılmaksızın iltimas (adam kayırma) ve rüşvetle atanmışlardır.
* 2. Ülke yönetimi: Eyaletlere iltimasla tayin edilen valiler, kadılar ve diğer memurlar yüzünden halkın can ve mal güvenliği kalmamış, ülkenin çeşitli yörelerinde çeteler türemiş, isyanlar çıkmaya başlamıştır. Bu da ülkede güven ve huzuru bozmuştur.
* 3. Askeri sistemin bozulması: XVI. yüzyılın sonlarında kanun ve nizamlara aykırı olarak yeniçeri ocağına eleman alındı. Ocağın mevcudunun artmasına karşılık, kalitesi düştü.
* 4. Eğitim ve adalet sisteminin (ilmiye) bozulması:
* XVII. yüzyıldan itibaren medreselerde bilgiye ve bilimsel çalışmalara değer verilmez oldu. Müderrisliklere, kadılıklara iltimasla tayinler yapıldı. Şeyhülislamlar, kazaskerler, müderrisler bilimle değil, entrikalarla uğraşır oldular. İlmi dersler okutulamaya başlanmıştır.
* NOT
* Beşik ulemalığı ortaya çıkmıştır, Bilimsel yeterliliğine bakılmaksızın medrese hocasının çocuğu da medreseye alınmıştır.
* 5. Ekonomik durumun bozulması: Uzun süren İran ve Avusturya savaşları, celâli isyanları, sarayda lüks ve israfın artması, ganimetlerin azalması, yeniçeri ulufelerinin artması, ticaret yollarının değişmesi, kapitülasyonlar yoluyla ülkeye ucuz yabancı malların girmesi nedeniyle mali denge bozulmuş, gelirler giderleri karşılayamaz olmuştur.
* 6. Toprak sisteminin bozulması: Devletin içine düştüğü ekonomik sıkıntılar; yurtluk, ocaklık, dirlik hatta vakıf arazilerinin bir kısmının mukataaya çevrilmesine
* neden oldu. Dirlikler, torpilli kişiler için arpalık haline getirildi. Dirlik sahipleri dirliklerinde oturmaz oldular. Tarım ve hayvancılık geriledi, üretim azaldı.
* 7. Ülkede bulunan farklı dil, din, ırk ve kültürlerden olan toplumların kaynaştırılamaması: Her büyük devlet gibi Osmanlı Devleti de çeşitli milletleri hakimiyet altında tutuyor ve yönetiyordu. Devletin güçlü ve adil yönetimi devam ettiği sürece bu durum sorun olmamıştı.
* Osmanlı yönetiminde aksamalar başlayınca, birbirleriyle kaynaştırılmayan milletlerde hoşnutsuzluk ortaya çıktı.
# DURAKLAMANIN DIŞ NEDENLERİ
* 1. Doğuda ve Batıda Güçlü Devletlerle Komşu Haline Gelinmesi: Osmanlı Devleti, doğuda İran, batıda Avusturya, Alman imparatorluğu, Rusya, Hint Okyanusunda Portekizliler ile uğraşmaya başlamış, bazı yerlerde sınırları denizlere ve çöllere dayanmıştır. Bu da Osmanlı Devleti'nin genişlemesini yavaşlatıp, duraklatmıştır.
* 2. Coğrafi Keşifler: Coğrafi keşiflerle Osmanlı Devleti'nin hakim olduğu İpek ve Baharat yollarının önemini yitirmesi Osmanlı ekonomisini olumsuz etkilemiştir.
* 3. Rönesans ve Reform Hareketleri ile Aydınlanan Avrupa Devletlerinin Yeni Teknikler Geliştirmeleri:
* XV. yüzyıldan itibaren derebeyliklere son vererek güçtü merkezi devletler oluşturan Avrupalılar, silâh teknolojilerini, eğitim, sağlık, yönetim ve adalet sistemlerini geliştirerek, XVII. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti'ne üstünlük sağlamaya başladılar.
* 4. Osmanlı Devleti'ne Karşı Avrupalıların Birlikte Hareket Etmeleri: Osmanlı Devleti'ne karşı ittifaklar oluşturan Avrupa devletleri Osmanlı Devleti'ne maddi kayıplar yanında, oldukça çok insan kaybı da verdirmişlerdir.
* 5. Avrupalıların Denizciliği Geliştirmeleri: Avrupalıların gemi teknolojilerini geliştirerek, denizaşırı seferler yapmaları ekonomilerini güçlendirdiği gibi, donanmalarını da geliştirmiştir. Bu da denizlerde Osmanlı Devleti'ne üstünlük sağlamalarını getirmiştir.
DURAKLAMA DÖNEMİ İSYANLARI
* 1. İstanbul (Merkez)İsyanları
* Bu isyanların tamamını kapıkulu ordusu çıkarmıştır.
* Nedenleri:
* 1. Yeniçerilerin güçlerinin farkına vararak "Ocak, devlet içindir anlayışı yerine Devlet ocak içindir" anlayışı ite hareket etmeleri.
* 2. Yeniçerilerin, yapılan ya da yapılacak olan yenilikleri çıkarlarına aykırı görmeleri.
* 3. Ulufelerinin ya da cülus bahşişlerinin ödenmesinin gecikmesi
* 4. Ulufelerinin ve cülus bahşişlerinin ayarı bozuk para (züyuf akçe) ile ödenmesi
* 5. Saray görevlilerinin rakiplerine karşı yeniçerileri kışkırtmaları.
* Çınar Vakası (Vaka-i Vakvakiye-1656): Girit kuşatmasının uzaması, kapıkulunun maaşlarının gecikmesi, ülke durumunun padişahtan gizlenmesi gibi sebepler ileri süren yeniçeriler ayaklandılar. Saraya gelerek padişahı ayak divanına çağırdılar. Ülkeyi kötü duruma düşürdükleri iddiasıyla otuz kadar devlet adamının kendilerine teslim edilmesini istediler. Teslim aldıkları devlet adamlarını öldürerek Sultan Ahmet Meydanı'ndaki bir çınar ağacına astılar. (Meyvesi insan olan vakvak ağacına benzetilerek olaya Vaka-i Vakvakiye de denildi.)
* 2. Celâli (Anadolu) İsyanları
* Bu isyanları ekonomik sıkıntıya düşen Anadolu halkı çıkarmıştır.
* Nedenleri:
* 1. Ülke yönetiminin ehliyetsiz ve liyakatsiz kişilerin eline geçmesi
* 2. Uzun süren savaşlar nedeniyle halkın vergi yükünün artması
* 3. Artan vergiler yüzünden çift bozan sayısının artması
* 4. Kadı ve naiplerinin halktan rüşvet alır hale gelmesi
* 5. Paranın değer kaybetmesiyle halkın alım gücünün azalması
* 6. Dirlik sisteminin bozulması, tımar ve zeametlerin rüşvet ve iltimasla dağıtılması
* 7. Kapitülasyonlar nedeniyle tarım ürünlerinin fiyatlarının düşmesi
* 8. Eyaletlerdeki kapıkulu halkının zorbalıkları
* 9. Haçova Savaşı'ndan kaçan sipahilerin dirliklerinin alınması
* Bu nedenlerle Anadolu'da Karayazıcı Abdülhalim, Deli Hasan, Tavil Amet, Canpolatoğiu, Kalenderoğiu, Abaza Mehmet Paşa ve Abaza Hasan Paşa isyanları çıkmıştır. Bu isyanların hepsine Celâli İsyanları denilmiştir.
* Sonuçları:
* Osmanlı Devleti, Avusturya ve Iran savaşları ile uğraştığından Anadolu, Celâlilerin eline geçti. Bu durumdan en çok halk rahatsız oldu. Kitleler halinde şehirlere göçler oldu. Köyler boşaldı. Üretim azaldı. Halkın geçimi daha da zorlaştı. Binlerce İnsan öldü. Osmanlı ekonomisi daha da bozuldu.
* 3. Eyalet İsyanları
* Erdel, Eflâk, Boğdan, Yemen, Suriye, Trablusgarp gibi uzak eyaletlerde isyanlar çıkmışsa da, bu isyanlar kolayca bastırılmıştır.
* Örnek Soru {2004 KPSS)
* XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti halktan ve tüccardan yeni vergiler aldığı gibi, eski vergileri de artırmıştır.
* Bu durum aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?
* A) Islahat hareketlerinin hızlanmasına
* B) Ekonomik hayatın canlanmasına
* C) Ülkede ayaklanmaların çıkmasına
* D) Devlet giderlerinin azalmasına
* E) Tüketim maddelerinin ucuzlamasına
* Çözüm:
* XVII. yüzyıldan itibaren vergi oranlarının artırılması ve yeni vergilerin halk üzerinde ağır bir yük oluşturması nedeniyle ülkede ayaklanmalar çıkmış ve toplumsal yapı bozulmuştur.
* Cevap C dir
XVII. YÜZYIL ISLAHATLARI
* I. Ahmet (1603-1618)
* Şehzadelerin Sancaklara gönderme geleneğine son vererek "Kafes Usulünü" getirdi. Buna göre Şehzadeler Sancaklarda değil Sarayda kendileri için ayrılan odalarda yetiştirilecekti. Burada eğitim alan Şehzadeler içinde Ekber ve Erşed (En büyük ve en akıllı) sistemine uygun olanı tahta geçirme esası getirildi.
* NOT:
* Kafes usulü sonucunda tahta geçen padişahlar yönetimde deneyimsiz kaldılar, bu da merkezi otoritenin bozulmasının en önemli nedeni oldu.
* Kuyucu Murat Paşa (1606-1611)
* I. Ahmet döneminde sadrazam olan Kuyucu Murat Paşa Celali isyanlarıyla mücadele etti. Bu isyanları şiddetle bastıran Murat Paşa kısa bir süre olsa da bu isyanları durdurdu.
* II. Osman (Genç Osman) (1618-1622)
* Osmanlı Devleti'nde saray dışında evlenen ilk padişahtır. (Saray ile halkı kaynaştırmak amacıyla)
* Şeyhülislamın yetkilerini kısıtladı.
* Hotin Seferi'nde yeniçerilerin disiplinsizliklerini görerek Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmak istedi. Bu düşüncesi onun yeniçeriler tarafından öldürülmesine neden oldu.
* Yeniçeriler tarafından öldürülen ilk padişah II. Osman olmuştur.
* IV. Murat (1623-1640)
* Islahatlarına başlamadan önce devlet adamlarından devlet işlerinde bozuklukları içeren raporlar hazırlatmıştır. Bu raporların en tanınmışı "Koçi Bey Risalesi" dır. Fakat bu raporlar gerektiği gibi uygulanamadı.
* İçki, tütün, gece sokağa çıkma yasağı uyguladı. Kapıkulu ordusu ve tımarlı sipahileri disiplin altına aldı.
* Celali isyanlarıyla mücadele etti. Bağdat ve Revan seferlerini başarıyla tamamladı.
* Tarhuncu Ahmet Paşa (1651-165
* IV. Mehmet zamanında veziriazam oldu.
* Saray masraflarını kısarak israfı önlemek istedi.
* Devletin gelir ve giderlerini belirleyerek ilk denk bütçeyi hazırladı.
* Tarhuncu Ahmet Paşa'nın yapmış olduğu düzenlemeler özellikle saray kadınlarını ve ağalarını rahatsız etti ve bunların yapmış olduğu entrika sonucu idam edildi.
* Köprülüler Devri (1656-1699)
* * Osmanlı Devleti'nde şartlı sadrazamlığa gelen köprülüler, rahat çalışabilmek ve can güvenliklerini sağlayabilmek amacıyla devletten şu isteklerde bulunmuşlardır;
* ♦ Saray mensupları devlet işlerine karışmayacak
* ♦ Yaptıkları yeniliklere kimse karışmayacak
* ♦ Yargılanmadan cezalandırılmayacaklar
* ♦ Yaptıklarından sorumlu tutulmayacaklar
* * İstekleri kabul edilince sırasıyla, Köprülü Mehmet Paşa, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ve Amcazade Hüseyin Paşa sadrazamlık yapmışlardır.
* Köprülüler dönemi Duraklama Dönemi içerisinde bir Yükselme Dönemi olarak bilinir. Çünkü bu dönemde iç isyanlar durdurulmuş, önemli yerler (Girit, Uyvar, Navigrad) alınmış, donanma ve askeri yapı düzenli hale getirilmiş ve ekonomik bozukluklar büyük ölçüde giderilmiştir. Köprülüİer-den sonra devlet yapısı yeniden bozulmuştur.
* XVII. Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri:
* 1. Islahatların amacı bozulan düzeni yeniden sağlamaktır.
* 2. Islahatlar yüzeysel olmuş ve kişiye bağlı kalmıştır.
* 3. Islahatların uygulanmasında baskı ve şiddet esas alınmıştır.
* 4. Islahatlarda Avrupa'nın etkisi yoktur.
* 5. Islahatlar ağırlıklı olarak askeri amaçlı olmuştur.
* 6. Islahatlarda halk desteği yoktur.
* 7. Islahatlara Yeniçeriler, ilmiye sınıfı ve saray çevresi sert tepkiler göstermiştir.
alıntı
Duraklamanın iç nedenleri
* 1. Merkezi yönetimin bozulması: Kafes sisteminden dolayı şehzadeler yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olamamışlardır. Saray dışı çevrelerin (ulema, yeniçeri, saray kadınları) etkisi de buna eklenince merkezi yönetim bozulmuştur.
* Devlet görevlileri de yeterli olup olmadıklarına bakılmaksızın iltimas (adam kayırma) ve rüşvetle atanmışlardır.
* 2. Ülke yönetimi: Eyaletlere iltimasla tayin edilen valiler, kadılar ve diğer memurlar yüzünden halkın can ve mal güvenliği kalmamış, ülkenin çeşitli yörelerinde çeteler türemiş, isyanlar çıkmaya başlamıştır. Bu da ülkede güven ve huzuru bozmuştur.
* 3. Askeri sistemin bozulması: XVI. yüzyılın sonlarında kanun ve nizamlara aykırı olarak yeniçeri ocağına eleman alındı. Ocağın mevcudunun artmasına karşılık, kalitesi düştü.
* 4. Eğitim ve adalet sisteminin (ilmiye) bozulması:
* XVII. yüzyıldan itibaren medreselerde bilgiye ve bilimsel çalışmalara değer verilmez oldu. Müderrisliklere, kadılıklara iltimasla tayinler yapıldı. Şeyhülislamlar, kazaskerler, müderrisler bilimle değil, entrikalarla uğraşır oldular. İlmi dersler okutulamaya başlanmıştır.
* NOT
* Beşik ulemalığı ortaya çıkmıştır, Bilimsel yeterliliğine bakılmaksızın medrese hocasının çocuğu da medreseye alınmıştır.
* 5. Ekonomik durumun bozulması: Uzun süren İran ve Avusturya savaşları, celâli isyanları, sarayda lüks ve israfın artması, ganimetlerin azalması, yeniçeri ulufelerinin artması, ticaret yollarının değişmesi, kapitülasyonlar yoluyla ülkeye ucuz yabancı malların girmesi nedeniyle mali denge bozulmuş, gelirler giderleri karşılayamaz olmuştur.
* 6. Toprak sisteminin bozulması: Devletin içine düştüğü ekonomik sıkıntılar; yurtluk, ocaklık, dirlik hatta vakıf arazilerinin bir kısmının mukataaya çevrilmesine
* neden oldu. Dirlikler, torpilli kişiler için arpalık haline getirildi. Dirlik sahipleri dirliklerinde oturmaz oldular. Tarım ve hayvancılık geriledi, üretim azaldı.
* 7. Ülkede bulunan farklı dil, din, ırk ve kültürlerden olan toplumların kaynaştırılamaması: Her büyük devlet gibi Osmanlı Devleti de çeşitli milletleri hakimiyet altında tutuyor ve yönetiyordu. Devletin güçlü ve adil yönetimi devam ettiği sürece bu durum sorun olmamıştı.
* Osmanlı yönetiminde aksamalar başlayınca, birbirleriyle kaynaştırılmayan milletlerde hoşnutsuzluk ortaya çıktı.
# DURAKLAMANIN DIŞ NEDENLERİ
* 1. Doğuda ve Batıda Güçlü Devletlerle Komşu Haline Gelinmesi: Osmanlı Devleti, doğuda İran, batıda Avusturya, Alman imparatorluğu, Rusya, Hint Okyanusunda Portekizliler ile uğraşmaya başlamış, bazı yerlerde sınırları denizlere ve çöllere dayanmıştır. Bu da Osmanlı Devleti'nin genişlemesini yavaşlatıp, duraklatmıştır.
* 2. Coğrafi Keşifler: Coğrafi keşiflerle Osmanlı Devleti'nin hakim olduğu İpek ve Baharat yollarının önemini yitirmesi Osmanlı ekonomisini olumsuz etkilemiştir.
* 3. Rönesans ve Reform Hareketleri ile Aydınlanan Avrupa Devletlerinin Yeni Teknikler Geliştirmeleri:
* XV. yüzyıldan itibaren derebeyliklere son vererek güçtü merkezi devletler oluşturan Avrupalılar, silâh teknolojilerini, eğitim, sağlık, yönetim ve adalet sistemlerini geliştirerek, XVII. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti'ne üstünlük sağlamaya başladılar.
* 4. Osmanlı Devleti'ne Karşı Avrupalıların Birlikte Hareket Etmeleri: Osmanlı Devleti'ne karşı ittifaklar oluşturan Avrupa devletleri Osmanlı Devleti'ne maddi kayıplar yanında, oldukça çok insan kaybı da verdirmişlerdir.
* 5. Avrupalıların Denizciliği Geliştirmeleri: Avrupalıların gemi teknolojilerini geliştirerek, denizaşırı seferler yapmaları ekonomilerini güçlendirdiği gibi, donanmalarını da geliştirmiştir. Bu da denizlerde Osmanlı Devleti'ne üstünlük sağlamalarını getirmiştir.
DURAKLAMA DÖNEMİ İSYANLARI
* 1. İstanbul (Merkez)İsyanları
* Bu isyanların tamamını kapıkulu ordusu çıkarmıştır.
* Nedenleri:
* 1. Yeniçerilerin güçlerinin farkına vararak "Ocak, devlet içindir anlayışı yerine Devlet ocak içindir" anlayışı ite hareket etmeleri.
* 2. Yeniçerilerin, yapılan ya da yapılacak olan yenilikleri çıkarlarına aykırı görmeleri.
* 3. Ulufelerinin ya da cülus bahşişlerinin ödenmesinin gecikmesi
* 4. Ulufelerinin ve cülus bahşişlerinin ayarı bozuk para (züyuf akçe) ile ödenmesi
* 5. Saray görevlilerinin rakiplerine karşı yeniçerileri kışkırtmaları.
* Çınar Vakası (Vaka-i Vakvakiye-1656): Girit kuşatmasının uzaması, kapıkulunun maaşlarının gecikmesi, ülke durumunun padişahtan gizlenmesi gibi sebepler ileri süren yeniçeriler ayaklandılar. Saraya gelerek padişahı ayak divanına çağırdılar. Ülkeyi kötü duruma düşürdükleri iddiasıyla otuz kadar devlet adamının kendilerine teslim edilmesini istediler. Teslim aldıkları devlet adamlarını öldürerek Sultan Ahmet Meydanı'ndaki bir çınar ağacına astılar. (Meyvesi insan olan vakvak ağacına benzetilerek olaya Vaka-i Vakvakiye de denildi.)
* 2. Celâli (Anadolu) İsyanları
* Bu isyanları ekonomik sıkıntıya düşen Anadolu halkı çıkarmıştır.
* Nedenleri:
* 1. Ülke yönetiminin ehliyetsiz ve liyakatsiz kişilerin eline geçmesi
* 2. Uzun süren savaşlar nedeniyle halkın vergi yükünün artması
* 3. Artan vergiler yüzünden çift bozan sayısının artması
* 4. Kadı ve naiplerinin halktan rüşvet alır hale gelmesi
* 5. Paranın değer kaybetmesiyle halkın alım gücünün azalması
* 6. Dirlik sisteminin bozulması, tımar ve zeametlerin rüşvet ve iltimasla dağıtılması
* 7. Kapitülasyonlar nedeniyle tarım ürünlerinin fiyatlarının düşmesi
* 8. Eyaletlerdeki kapıkulu halkının zorbalıkları
* 9. Haçova Savaşı'ndan kaçan sipahilerin dirliklerinin alınması
* Bu nedenlerle Anadolu'da Karayazıcı Abdülhalim, Deli Hasan, Tavil Amet, Canpolatoğiu, Kalenderoğiu, Abaza Mehmet Paşa ve Abaza Hasan Paşa isyanları çıkmıştır. Bu isyanların hepsine Celâli İsyanları denilmiştir.
* Sonuçları:
* Osmanlı Devleti, Avusturya ve Iran savaşları ile uğraştığından Anadolu, Celâlilerin eline geçti. Bu durumdan en çok halk rahatsız oldu. Kitleler halinde şehirlere göçler oldu. Köyler boşaldı. Üretim azaldı. Halkın geçimi daha da zorlaştı. Binlerce İnsan öldü. Osmanlı ekonomisi daha da bozuldu.
* 3. Eyalet İsyanları
* Erdel, Eflâk, Boğdan, Yemen, Suriye, Trablusgarp gibi uzak eyaletlerde isyanlar çıkmışsa da, bu isyanlar kolayca bastırılmıştır.
* Örnek Soru {2004 KPSS)
* XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti halktan ve tüccardan yeni vergiler aldığı gibi, eski vergileri de artırmıştır.
* Bu durum aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?
* A) Islahat hareketlerinin hızlanmasına
* B) Ekonomik hayatın canlanmasına
* C) Ülkede ayaklanmaların çıkmasına
* D) Devlet giderlerinin azalmasına
* E) Tüketim maddelerinin ucuzlamasına
* Çözüm:
* XVII. yüzyıldan itibaren vergi oranlarının artırılması ve yeni vergilerin halk üzerinde ağır bir yük oluşturması nedeniyle ülkede ayaklanmalar çıkmış ve toplumsal yapı bozulmuştur.
* Cevap C dir
XVII. YÜZYIL ISLAHATLARI
* I. Ahmet (1603-1618)
* Şehzadelerin Sancaklara gönderme geleneğine son vererek "Kafes Usulünü" getirdi. Buna göre Şehzadeler Sancaklarda değil Sarayda kendileri için ayrılan odalarda yetiştirilecekti. Burada eğitim alan Şehzadeler içinde Ekber ve Erşed (En büyük ve en akıllı) sistemine uygun olanı tahta geçirme esası getirildi.
* NOT:
* Kafes usulü sonucunda tahta geçen padişahlar yönetimde deneyimsiz kaldılar, bu da merkezi otoritenin bozulmasının en önemli nedeni oldu.
* Kuyucu Murat Paşa (1606-1611)
* I. Ahmet döneminde sadrazam olan Kuyucu Murat Paşa Celali isyanlarıyla mücadele etti. Bu isyanları şiddetle bastıran Murat Paşa kısa bir süre olsa da bu isyanları durdurdu.
* II. Osman (Genç Osman) (1618-1622)
* Osmanlı Devleti'nde saray dışında evlenen ilk padişahtır. (Saray ile halkı kaynaştırmak amacıyla)
* Şeyhülislamın yetkilerini kısıtladı.
* Hotin Seferi'nde yeniçerilerin disiplinsizliklerini görerek Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmak istedi. Bu düşüncesi onun yeniçeriler tarafından öldürülmesine neden oldu.
* Yeniçeriler tarafından öldürülen ilk padişah II. Osman olmuştur.
* IV. Murat (1623-1640)
* Islahatlarına başlamadan önce devlet adamlarından devlet işlerinde bozuklukları içeren raporlar hazırlatmıştır. Bu raporların en tanınmışı "Koçi Bey Risalesi" dır. Fakat bu raporlar gerektiği gibi uygulanamadı.
* İçki, tütün, gece sokağa çıkma yasağı uyguladı. Kapıkulu ordusu ve tımarlı sipahileri disiplin altına aldı.
* Celali isyanlarıyla mücadele etti. Bağdat ve Revan seferlerini başarıyla tamamladı.
* Tarhuncu Ahmet Paşa (1651-165
* IV. Mehmet zamanında veziriazam oldu.
* Saray masraflarını kısarak israfı önlemek istedi.
* Devletin gelir ve giderlerini belirleyerek ilk denk bütçeyi hazırladı.
* Tarhuncu Ahmet Paşa'nın yapmış olduğu düzenlemeler özellikle saray kadınlarını ve ağalarını rahatsız etti ve bunların yapmış olduğu entrika sonucu idam edildi.
* Köprülüler Devri (1656-1699)
* * Osmanlı Devleti'nde şartlı sadrazamlığa gelen köprülüler, rahat çalışabilmek ve can güvenliklerini sağlayabilmek amacıyla devletten şu isteklerde bulunmuşlardır;
* ♦ Saray mensupları devlet işlerine karışmayacak
* ♦ Yaptıkları yeniliklere kimse karışmayacak
* ♦ Yargılanmadan cezalandırılmayacaklar
* ♦ Yaptıklarından sorumlu tutulmayacaklar
* * İstekleri kabul edilince sırasıyla, Köprülü Mehmet Paşa, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ve Amcazade Hüseyin Paşa sadrazamlık yapmışlardır.
* Köprülüler dönemi Duraklama Dönemi içerisinde bir Yükselme Dönemi olarak bilinir. Çünkü bu dönemde iç isyanlar durdurulmuş, önemli yerler (Girit, Uyvar, Navigrad) alınmış, donanma ve askeri yapı düzenli hale getirilmiş ve ekonomik bozukluklar büyük ölçüde giderilmiştir. Köprülüİer-den sonra devlet yapısı yeniden bozulmuştur.
* XVII. Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri:
* 1. Islahatların amacı bozulan düzeni yeniden sağlamaktır.
* 2. Islahatlar yüzeysel olmuş ve kişiye bağlı kalmıştır.
* 3. Islahatların uygulanmasında baskı ve şiddet esas alınmıştır.
* 4. Islahatlarda Avrupa'nın etkisi yoktur.
* 5. Islahatlar ağırlıklı olarak askeri amaçlı olmuştur.
* 6. Islahatlarda halk desteği yoktur.
* 7. Islahatlara Yeniçeriler, ilmiye sınıfı ve saray çevresi sert tepkiler göstermiştir.
alıntı
