Dördüncü Murat Dönemi
4. Murat Devri
4. MuratOsmanlı pâdişâhlarının on yedincisi veİslâm halîfelerinin seksen ikincisi. Babası Birinci Ahmed Han, annesi Mâhpeyker (Kösem) Sultandır.
4. Murat 27 Temmuz 1612’de İstanbul’da doğdu. Tam bir İslâm terbiyesi ve ahlâkı ile yetiştirildi. Enderun mektebindeki hocalarından husûsî dersler aldı. Genç Osman’ın başına gelen acı felâket ve yerine geçen amcası Mustafa Hanın kısa bir süre sonra tahttan indirilmesi üzerine henüz on bir yaşında iken 10 Eylül 1623’te Osmanlı tahtına çıktı.
IV. Murat tahta geçtikten sonra, ülkeyi uzun süre annesi Kösem Sultan yönetti. Bu süre içinde imparatorluk anarşiye ve büyük iç karışıklıklara sürüklendi, Safeviler Irak'ı ele geçirdi, Kuzey Anadolu'da isyanlar patlak verdi ve 1631 yılında Yeniçeriler sarayı basarak sadrazam ile birçok devlet yöneticisini öldürdü. Kösem Sultan bu isyanları bastırmak için görevliler gönderdi ve Abaza Mehmet Paşa'nın isyanın bastırılmasında başarılı oldu. Anarşi döneminde ülkeyi toplamak konusunda yoğun bir çaba sarf etti ve IV. Murat'ın I. İbrahim'i öldürmesini engelleyerek hanedanın devamını sağladı. Kösem Sultan, IV. Murat'ın saltanatının ilk yıllarında ülkedeki anarşiyi dindirmek, halkın huzurunu sağlamak ve devleti toplamak yolunda önemli çalışmalarda bulundu. Muhtaçlar için aşevleri açtı, hayır kurumları yaptırdı, borçları yüzünden hapishaneye düşmüş olan mahkumların borçlarını ödeyerek onları hapisten kurtardı ve fakir kızların çeyizlerini düzerek onları evlendirdi. Kösem Sultan, iktidarında hem halkın hem de devletin huzurunu sağlamak için büyük çaba sarfetmiştir. (Kaynak: NTV Tarih mart sayısı) Ancak çocukluğu sırasında ağabeyi Genç Osman'ın şehit edilişine tanık olan IV. Murat, ülkedeki anarşinin de etkisiyle çok sert bir mizaca büründü ve yirmi bir yaşından itibâren ülke yönetimini tamamen kendi eline aldı.
4. Muratilk olarak, yaygınlaşmış olan rüşvet ve iltiması ortadan kaldırdı ya da en aza indirdi. İstanbul'da alkol, tütün ve kahveyi yasakladı. Yasağa uymayanların öldürülmesini emretti. Bazı geceler tebdîl-i kıyafet (kıyafet değiştirerek) ve tanınmaz kişiliğe bürünerek sokaklarda teftişlerde bulunurdu.
4.Murat'ın devrinde Nef'i, Hezarfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Bekri Mustafa, Evliya Çelebi gibi kişiler yaşamıştır. Şair Nef'i hicivleriyle ünlü divan şairidir, döneminin devlet adamlarını çarpık düzenini hicvetmektedir. Bazen hicivleri yüzünden başı derde giren Nef'i padişah tarafından defalarca uyarılmıştır ancak padişaha söz vermesine rağmen hiciv yazmaya devam edip Vezir Bayram Paşa hakkında hiciv kaleme alınca IV. Murat'ın emriyle 1635 yılında boğdurularak idam edilmiştir. Hezarfen Ahmet Çelebi ve Lagari Hasan Çelebi'nin uçmak konusunda başarılı çalışmaları vardır. IV. Murat önceleri bu çalışmaları desteklemiştir. Ancak daha sonra yanındaki devlet adamları tarafından eğer bunların başarılı olması durumunda tebaa tarafından kendi saltanatının sorgulanacağına ikna edilerek bu çalışmalara desteğinin kesilmesi sağlanmıştır.
4. Murat Ölümü
IV. Murat, 1640 yılında İstanbul'da henüz 28 yaşında ölmüştür. Ölüm nedeni üzerine iki ayrı iddia vardır. Batılı kaynaklar sirozdan, Osmanlı kaynakları ise damla hastalığından öldüğünü iddia ederler. IV. Murat, ölüm döşeğindeyken kardeşi İbrahim'in öldürülmesini emretmiştir. Ancak emri yerine getirilmemiş ve İbrahim, onun ardından padişah olmuştur. IV. Murat'ın bu emri vermesinin nedeni, kardeşi İbrahim'in deli olduğunu ve İbrahim'in tahta geçmesi halinde İmparatorluğun büyük karışıklıklara sürükleneceğini düşünmesiydi.
4. Murat Devri
4. MuratOsmanlı pâdişâhlarının on yedincisi veİslâm halîfelerinin seksen ikincisi. Babası Birinci Ahmed Han, annesi Mâhpeyker (Kösem) Sultandır.
4. Murat 27 Temmuz 1612’de İstanbul’da doğdu. Tam bir İslâm terbiyesi ve ahlâkı ile yetiştirildi. Enderun mektebindeki hocalarından husûsî dersler aldı. Genç Osman’ın başına gelen acı felâket ve yerine geçen amcası Mustafa Hanın kısa bir süre sonra tahttan indirilmesi üzerine henüz on bir yaşında iken 10 Eylül 1623’te Osmanlı tahtına çıktı.
IV. Murat tahta geçtikten sonra, ülkeyi uzun süre annesi Kösem Sultan yönetti. Bu süre içinde imparatorluk anarşiye ve büyük iç karışıklıklara sürüklendi, Safeviler Irak'ı ele geçirdi, Kuzey Anadolu'da isyanlar patlak verdi ve 1631 yılında Yeniçeriler sarayı basarak sadrazam ile birçok devlet yöneticisini öldürdü. Kösem Sultan bu isyanları bastırmak için görevliler gönderdi ve Abaza Mehmet Paşa'nın isyanın bastırılmasında başarılı oldu. Anarşi döneminde ülkeyi toplamak konusunda yoğun bir çaba sarf etti ve IV. Murat'ın I. İbrahim'i öldürmesini engelleyerek hanedanın devamını sağladı. Kösem Sultan, IV. Murat'ın saltanatının ilk yıllarında ülkedeki anarşiyi dindirmek, halkın huzurunu sağlamak ve devleti toplamak yolunda önemli çalışmalarda bulundu. Muhtaçlar için aşevleri açtı, hayır kurumları yaptırdı, borçları yüzünden hapishaneye düşmüş olan mahkumların borçlarını ödeyerek onları hapisten kurtardı ve fakir kızların çeyizlerini düzerek onları evlendirdi. Kösem Sultan, iktidarında hem halkın hem de devletin huzurunu sağlamak için büyük çaba sarfetmiştir. (Kaynak: NTV Tarih mart sayısı) Ancak çocukluğu sırasında ağabeyi Genç Osman'ın şehit edilişine tanık olan IV. Murat, ülkedeki anarşinin de etkisiyle çok sert bir mizaca büründü ve yirmi bir yaşından itibâren ülke yönetimini tamamen kendi eline aldı.
4. Muratilk olarak, yaygınlaşmış olan rüşvet ve iltiması ortadan kaldırdı ya da en aza indirdi. İstanbul'da alkol, tütün ve kahveyi yasakladı. Yasağa uymayanların öldürülmesini emretti. Bazı geceler tebdîl-i kıyafet (kıyafet değiştirerek) ve tanınmaz kişiliğe bürünerek sokaklarda teftişlerde bulunurdu.
4.Murat'ın devrinde Nef'i, Hezarfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Bekri Mustafa, Evliya Çelebi gibi kişiler yaşamıştır. Şair Nef'i hicivleriyle ünlü divan şairidir, döneminin devlet adamlarını çarpık düzenini hicvetmektedir. Bazen hicivleri yüzünden başı derde giren Nef'i padişah tarafından defalarca uyarılmıştır ancak padişaha söz vermesine rağmen hiciv yazmaya devam edip Vezir Bayram Paşa hakkında hiciv kaleme alınca IV. Murat'ın emriyle 1635 yılında boğdurularak idam edilmiştir. Hezarfen Ahmet Çelebi ve Lagari Hasan Çelebi'nin uçmak konusunda başarılı çalışmaları vardır. IV. Murat önceleri bu çalışmaları desteklemiştir. Ancak daha sonra yanındaki devlet adamları tarafından eğer bunların başarılı olması durumunda tebaa tarafından kendi saltanatının sorgulanacağına ikna edilerek bu çalışmalara desteğinin kesilmesi sağlanmıştır.
4. Murat Ölümü
IV. Murat, 1640 yılında İstanbul'da henüz 28 yaşında ölmüştür. Ölüm nedeni üzerine iki ayrı iddia vardır. Batılı kaynaklar sirozdan, Osmanlı kaynakları ise damla hastalığından öldüğünü iddia ederler. IV. Murat, ölüm döşeğindeyken kardeşi İbrahim'in öldürülmesini emretmiştir. Ancak emri yerine getirilmemiş ve İbrahim, onun ardından padişah olmuştur. IV. Murat'ın bu emri vermesinin nedeni, kardeşi İbrahim'in deli olduğunu ve İbrahim'in tahta geçmesi halinde İmparatorluğun büyük karışıklıklara sürükleneceğini düşünmesiydi.
