Atatürk'ün ilkeleri ve inkılapları arasında nasıl bir ilişki vardır?
Atatürk ilkeleri ve inkılapları
Atatürk ilkeleri ve inkilapları, Milli Bağımsızlık ve Milli Egemenlik çerçevesinde, milletimizin huzur ve refahı için, devlet hayatı ile sosyal ve ekonomik hayatta yapılan yeniliklerdir. Atatürk ilkelerinin ilk temelleri 5 Şubat 1937?de anayasaya girerek atılmıştır.Atatürk ilke ve inkılaplarını bir bütün olarak ele alındığında,ilkelerin ve de inkılapların birbirini tamamladıkları görülür. Atatürk yapmış olduğu yenilikler ve gösterdiği hedefler ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti?ni çağdaş ve gelişime açık bir ülke yapmıştır Atatürk ilkeleri sayesinde bir milletin sahip olması gereken özellikler bir bir sıralanmış, vatan ve millet sevgisi ön plana çıkarılmıştır. Atatürk inkılapları sayesinde de devletimiz dış ülkelerde büyük bir saygınlık kazanmış, milletimizin bu büyük atılımından övgüyle bahsedilmiştir
A)TEMEL İLKELER
1) CUMHURİYETÇİLİK: Yönetimin bir kişiye ya da gruba değil, millete ait olmasıdır. Cumhuriyet rejimini benimseme, koruma ve yüceltmeyi amaçlar. Milliyetçilik, Halkçılık ve Milli Egemenlik ilkeleri Cumhuriyetçiliği bütünler. Bu ilke bağımsızlığın olduğu ortamda uygulanabilir. Demokrasi, Egemenlik, Ulusal Egemenlik, halk iradesi, halkın yönetime katılımı, seçim, seçme ve seçilme, yönetim, hükümet kurma, siyasal parti gibi tüm kavramlar Cumhuriyetçiliği çağrıştırır. Cumhuriyetçilik, Anayasanın değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddeleri arasındadır.
CUMHURİYETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-TBMM?nin açılması
-Saltanatın kaldırılması
-Cumhuriyet?in ilanı
-Siyasal partilerin kurulması
-Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması
-Ordunun siyasetten ayrılması
-1921 ve 1924 Anayasaları?nın hazırlanması
2)MİLLİYETÇİLİK: Milletini sevmek, görevini en iyi şekilde yapmak ve ülkeye gönülden bağlı olmaktır. Milleti, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan tüm insanlar olarak kabul eder. Atatürk milliyetçiliğinde; her milletin kendi devletini kurma hakkı vardır. Irkçılık ve din-mezhep üstünlüğü yoktur. Milli birlik ve beraberlik, bağımsızlık, özgürlük, uluslararası barış, ulusun kendine güveni, ulusal kuruluşlar ve Türk milletini ön plana çıkarma gibi kavramlar milliyetçilik ile ilgilidir.
MİLLİYETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-Yeni Türk Devleti?nin kurulması
-Türk Tarih Kurumu?nun kurulması
-Türk Dil Kurumu?nun kurulması
-İzmir İktisat Kongresi?nin toplanması
-Kapitülasyonların kaldırılması
-Kabotaj Kanunu?nun çıkarılması
3)HALKÇILIK: Halk yararına yapılan her türlü faaliyeti kapsar. Devlet; ayrım yapmaksızın tüm halka eşit hizmet götürmekle yükümlüdür. Bu ilke cumhuriyetçilik ve milliyetçiliğin doğal bir sonucudur. Sosyal adalet, hukuk devleti, hukuksal eşitlik, halkın dayanışma ve işbirliği içinde olması halkçılık kapsamında değerlendirilir. Halkçılık ilkesi, toplumsal barışı güçlendirmiş ve kalkınmayı hızlandırmıştır
HALKÇILIK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-Soyadı Kanunu?nun kabulü
-Medeni Kanunu?nun kabulü
-Saltanatın kaldırılması
-Tevhid-i Tedrisat (öğretimin birleştirilmesi) kanunu
-Cumhuriyet?in ilanı
-Sosyal hizmet kurumlarının ve sağlık örgütlerinin kurulması
-Devlet Demir Yolları?nın kurulması
4)DEVLETÇİLİK: Ekonomide halkın gücünün yetmediği büyük yatırımların devlet eliyle yapılması ve özel girişimcilere öncü olma anlayışıdır. Ekonomik kalkınma, yatırım, üretim, sermaye, kalkınma planı gibi kavramlar devletçilik ilkesi ile ilgilidir. Atatürk bağımsızlığımıza saygı duymak şartıyla yabancı sermayenin Türkiye?de yatırım yapmasına izin vermiş, fakat kalkınmanın temelini yabancı sermayeye dayandırmamış ve ülkenin öz kaynaklarına güvenmiştir. Planlı ekonomi ile ekonomik kalkınma sağlanmış, ayrıca bölgesel farklılıklar giderilmiştir.
DEVLETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-Sümerbank, Etibank, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Et ve Balık Kurumu vb. devlet kuruluşları ile fabrikaların ve barajların kurulmasıdır.
5)LAİKLİKin ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, kişilerin din, ibadet ve vicdan özgürlüğünün sağlanmasıdır.Ayrıca devlet düzeninin ve hukuk kurallarının, dine değil akla ve bilime dayandırılmasıdır.Akılcılık, bilimsellik, din ve inanç özgürlüğü, ibadet serbestliği gibi kavramlar laiklik ilkesini çağrıştırır.Bu ilke ile toplumsal barış ve hukuk birliği sağlanmıştır. Laiklikte, insanlar dindar olmaya ya da belli bir dini ve mezhebi benimsemeye zorlanamazlar
LAİKLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER
-Saltanatın ve Halifeliğin kaldırılması
-Şer?iye ve Evkaf Vekaleti?nin yerine Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü?nün kurulması
*Bu yenilikler yönetimin laikleşmesinde etkili olmuştur.
-Eğitim ve öğretimin birleştirilmesi: Eğitimin laikleşmesi hedeflenmiştir. (Tevhid-i Tedrisat kanunu)
-Tekke ,zaviye ve türbelerin kapatılması:Toplumsal alanda laikleşme amaçlanmıştır.
-Medeni Kanun?un kabulü: Hukukun laikleşmesi sağlanmıştır.
*1928?de Anayasa?dan ??Türkiye Cumhuriyeti Devleti?nin dini İslam?dır.??Maddesinin çıkarılması ve 1937?de Atatürk?ün altı ilkesinin anayasaya eklenmesi gelişmeleri, yönetim alanında laikleşme yolunda atılmış önemli adımlardır.
6)İNKILAPÇILIK: İnkılap; siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda yapılan köklü değişiklerdir. İnkılapçılık; daha doğruya ve daha çağdaşa yönelme yenilikleri benimseme, koruma ve savunmadır. Çağdaşlaşma, batılılaşma, ilerleme, dinamizm, durağan olmama gibi kavramlar bu ilke kapsamına girer. İnkılapçılık ile Türk toplumunun her yönden ilerlemesi ve gelişmesi sağlanmıştır.
İNKILAPÇILIK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER
-Şapka Kanunu?nun çıkarılması ve kılık kıyafette değişiklik yapılması
-Latin Alfabesi?nin kabulü
-Latin Rakamları?nın kabulü
-Takvim,saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi
-Hafta tatilinin cumadan pazara alınması
B)BÜTÜNLEYİCİ İLKELER
1)MİLLİ EGEMENLİK: Milletin kendi kendisini idare etmesi ve yönetecek kişileri seçmesidir. Cumhuriyetçiliğin bütünleyicisidir.
2)MİLLİ BAĞIMSIZLIK: Başka bir devlete bağlı olmadan, hür yaşamak demektir. Dış politikada temel ilkedir.
3)MİLLİ BİRLİK VE BERABERLİK: Ülke bütünlüğü ve milletçe bir arada yaşamayı ifade eder. Milliyetçilik ilkesinin doğal bir sonucudur.
4)YURTTA BARIŞ, DÜNYADA BARIŞ: Yurtta huzur ve güven içinde yaşamak amaçlanmış, ayrıca uluslar arası barış ve güvenliği esas almıştır. Dış politikanın temel ilkelerindendir.
5)AKILCILIK VE BİLİMSELLİK: Akılcılık gerçeği arayıp bulmak, bilimsellik ise devlet ve toplum hayatında bilime yer vermektir. Cumhuriyetçilik ve laiklik ilkesini bütünler.
6)ÇAĞDAŞLAŞMA VE BATILILAŞMA: Batı?yı taklit etmek yerine onların çağdaş kurumlarını almak, çağdaşlaşma ve batılılaşmadır. İnkılapçılık ilkesini bütünler.
7)İNSAN VE İNSANLIK SEVGİSİ: Demokrasi, sosyal adalet, insan hakları, din ve vicdan hürriyetine saygı bu ilkenin yaşanması ve anlaşılması ile mümkündür.
Alıntıdır.
Atatürk ilkeleri ve inkılapları
Atatürk ilkeleri ve inkilapları, Milli Bağımsızlık ve Milli Egemenlik çerçevesinde, milletimizin huzur ve refahı için, devlet hayatı ile sosyal ve ekonomik hayatta yapılan yeniliklerdir. Atatürk ilkelerinin ilk temelleri 5 Şubat 1937?de anayasaya girerek atılmıştır.Atatürk ilke ve inkılaplarını bir bütün olarak ele alındığında,ilkelerin ve de inkılapların birbirini tamamladıkları görülür. Atatürk yapmış olduğu yenilikler ve gösterdiği hedefler ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti?ni çağdaş ve gelişime açık bir ülke yapmıştır Atatürk ilkeleri sayesinde bir milletin sahip olması gereken özellikler bir bir sıralanmış, vatan ve millet sevgisi ön plana çıkarılmıştır. Atatürk inkılapları sayesinde de devletimiz dış ülkelerde büyük bir saygınlık kazanmış, milletimizin bu büyük atılımından övgüyle bahsedilmiştir
A)TEMEL İLKELER
1) CUMHURİYETÇİLİK: Yönetimin bir kişiye ya da gruba değil, millete ait olmasıdır. Cumhuriyet rejimini benimseme, koruma ve yüceltmeyi amaçlar. Milliyetçilik, Halkçılık ve Milli Egemenlik ilkeleri Cumhuriyetçiliği bütünler. Bu ilke bağımsızlığın olduğu ortamda uygulanabilir. Demokrasi, Egemenlik, Ulusal Egemenlik, halk iradesi, halkın yönetime katılımı, seçim, seçme ve seçilme, yönetim, hükümet kurma, siyasal parti gibi tüm kavramlar Cumhuriyetçiliği çağrıştırır. Cumhuriyetçilik, Anayasanın değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddeleri arasındadır.
CUMHURİYETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-TBMM?nin açılması
-Saltanatın kaldırılması
-Cumhuriyet?in ilanı
-Siyasal partilerin kurulması
-Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması
-Ordunun siyasetten ayrılması
-1921 ve 1924 Anayasaları?nın hazırlanması
2)MİLLİYETÇİLİK: Milletini sevmek, görevini en iyi şekilde yapmak ve ülkeye gönülden bağlı olmaktır. Milleti, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan tüm insanlar olarak kabul eder. Atatürk milliyetçiliğinde; her milletin kendi devletini kurma hakkı vardır. Irkçılık ve din-mezhep üstünlüğü yoktur. Milli birlik ve beraberlik, bağımsızlık, özgürlük, uluslararası barış, ulusun kendine güveni, ulusal kuruluşlar ve Türk milletini ön plana çıkarma gibi kavramlar milliyetçilik ile ilgilidir.
MİLLİYETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-Yeni Türk Devleti?nin kurulması
-Türk Tarih Kurumu?nun kurulması
-Türk Dil Kurumu?nun kurulması
-İzmir İktisat Kongresi?nin toplanması
-Kapitülasyonların kaldırılması
-Kabotaj Kanunu?nun çıkarılması
3)HALKÇILIK: Halk yararına yapılan her türlü faaliyeti kapsar. Devlet; ayrım yapmaksızın tüm halka eşit hizmet götürmekle yükümlüdür. Bu ilke cumhuriyetçilik ve milliyetçiliğin doğal bir sonucudur. Sosyal adalet, hukuk devleti, hukuksal eşitlik, halkın dayanışma ve işbirliği içinde olması halkçılık kapsamında değerlendirilir. Halkçılık ilkesi, toplumsal barışı güçlendirmiş ve kalkınmayı hızlandırmıştır
HALKÇILIK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-Soyadı Kanunu?nun kabulü
-Medeni Kanunu?nun kabulü
-Saltanatın kaldırılması
-Tevhid-i Tedrisat (öğretimin birleştirilmesi) kanunu
-Cumhuriyet?in ilanı
-Sosyal hizmet kurumlarının ve sağlık örgütlerinin kurulması
-Devlet Demir Yolları?nın kurulması
4)DEVLETÇİLİK: Ekonomide halkın gücünün yetmediği büyük yatırımların devlet eliyle yapılması ve özel girişimcilere öncü olma anlayışıdır. Ekonomik kalkınma, yatırım, üretim, sermaye, kalkınma planı gibi kavramlar devletçilik ilkesi ile ilgilidir. Atatürk bağımsızlığımıza saygı duymak şartıyla yabancı sermayenin Türkiye?de yatırım yapmasına izin vermiş, fakat kalkınmanın temelini yabancı sermayeye dayandırmamış ve ülkenin öz kaynaklarına güvenmiştir. Planlı ekonomi ile ekonomik kalkınma sağlanmış, ayrıca bölgesel farklılıklar giderilmiştir.
DEVLETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER:
-Sümerbank, Etibank, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Et ve Balık Kurumu vb. devlet kuruluşları ile fabrikaların ve barajların kurulmasıdır.
5)LAİKLİKin ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, kişilerin din, ibadet ve vicdan özgürlüğünün sağlanmasıdır.Ayrıca devlet düzeninin ve hukuk kurallarının, dine değil akla ve bilime dayandırılmasıdır.Akılcılık, bilimsellik, din ve inanç özgürlüğü, ibadet serbestliği gibi kavramlar laiklik ilkesini çağrıştırır.Bu ilke ile toplumsal barış ve hukuk birliği sağlanmıştır. Laiklikte, insanlar dindar olmaya ya da belli bir dini ve mezhebi benimsemeye zorlanamazlar
LAİKLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER
-Saltanatın ve Halifeliğin kaldırılması
-Şer?iye ve Evkaf Vekaleti?nin yerine Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü?nün kurulması
*Bu yenilikler yönetimin laikleşmesinde etkili olmuştur.
-Eğitim ve öğretimin birleştirilmesi: Eğitimin laikleşmesi hedeflenmiştir. (Tevhid-i Tedrisat kanunu)
-Tekke ,zaviye ve türbelerin kapatılması:Toplumsal alanda laikleşme amaçlanmıştır.
-Medeni Kanun?un kabulü: Hukukun laikleşmesi sağlanmıştır.
*1928?de Anayasa?dan ??Türkiye Cumhuriyeti Devleti?nin dini İslam?dır.??Maddesinin çıkarılması ve 1937?de Atatürk?ün altı ilkesinin anayasaya eklenmesi gelişmeleri, yönetim alanında laikleşme yolunda atılmış önemli adımlardır.
6)İNKILAPÇILIK: İnkılap; siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda yapılan köklü değişiklerdir. İnkılapçılık; daha doğruya ve daha çağdaşa yönelme yenilikleri benimseme, koruma ve savunmadır. Çağdaşlaşma, batılılaşma, ilerleme, dinamizm, durağan olmama gibi kavramlar bu ilke kapsamına girer. İnkılapçılık ile Türk toplumunun her yönden ilerlemesi ve gelişmesi sağlanmıştır.
İNKILAPÇILIK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER
-Şapka Kanunu?nun çıkarılması ve kılık kıyafette değişiklik yapılması
-Latin Alfabesi?nin kabulü
-Latin Rakamları?nın kabulü
-Takvim,saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi
-Hafta tatilinin cumadan pazara alınması
B)BÜTÜNLEYİCİ İLKELER
1)MİLLİ EGEMENLİK: Milletin kendi kendisini idare etmesi ve yönetecek kişileri seçmesidir. Cumhuriyetçiliğin bütünleyicisidir.
2)MİLLİ BAĞIMSIZLIK: Başka bir devlete bağlı olmadan, hür yaşamak demektir. Dış politikada temel ilkedir.
3)MİLLİ BİRLİK VE BERABERLİK: Ülke bütünlüğü ve milletçe bir arada yaşamayı ifade eder. Milliyetçilik ilkesinin doğal bir sonucudur.
4)YURTTA BARIŞ, DÜNYADA BARIŞ: Yurtta huzur ve güven içinde yaşamak amaçlanmış, ayrıca uluslar arası barış ve güvenliği esas almıştır. Dış politikanın temel ilkelerindendir.
5)AKILCILIK VE BİLİMSELLİK: Akılcılık gerçeği arayıp bulmak, bilimsellik ise devlet ve toplum hayatında bilime yer vermektir. Cumhuriyetçilik ve laiklik ilkesini bütünler.
6)ÇAĞDAŞLAŞMA VE BATILILAŞMA: Batı?yı taklit etmek yerine onların çağdaş kurumlarını almak, çağdaşlaşma ve batılılaşmadır. İnkılapçılık ilkesini bütünler.
7)İNSAN VE İNSANLIK SEVGİSİ: Demokrasi, sosyal adalet, insan hakları, din ve vicdan hürriyetine saygı bu ilkenin yaşanması ve anlaşılması ile mümkündür.
Alıntıdır.
