Dolaylı Tümleç Ve Zarf Tümleci Nasıl Bulunur?

[SoruCevap]

Dolaylı Tümleç Ve Zarf Tümleci Nasıl Bulunur? Dolaylı tümleç ve zarf tümleci, cümledeki fiilin etkisini tamamlamak için kullanılan yapıları ifade eder. Dolaylı tümleç, fiilin kim veya neye etki ettiğini belirtirken zarf tümleci ise fiilin nasıl, ne zaman veya nerede gerçekleştiğini belirtir. Bu tümleçleri bulmak için cümledeki fiile odaklanarak, onu tamamlayan yapıları tespit etmek önemlidir. Fiilin etkilediği kişi veya nesneyi bulmak için “kime” veya “neye” soruları sorulur. Fiilin nasıl, ne zaman veya nerede gerçekleştiğini belirlemek için ise “nasıl”, “ne zaman” veya “nerede” soruları yöneltilir. Dolaylı tümleç ve zarf tümleci bulmak için bu sorulara dikkat etmek gerekmektedir.
İçindekiler

​

Dolaylı Tümleç ve Zarf Tümleci Nedir?​

​

Dolaylı tümleç ve zarf tümleci, Türkçe dil bilgisinde cümlede yer alan birleşik fiilin anlamını tamamlayan ve cümlede dolaylı anlamı veren yapıları ifade eder. Dolaylı tümleç, bir fiilin nesnesi olmayan hâlidir ve “kime?”, “neye?” sorularına cevap verir. Örneğin:
Ali, annesine hediye aldı.
Burada “annesi” dolaylı tümleçtir çünkü “Ali kime hediye aldı?” sorusuna cevap verir.
Zarf tümleci ise fiilin anlamını tamamlayan ve “nasıl?”, “ne zaman?”, “nerede?”, “niçin?”, “kiminle?” sorularına cevap veren yapıdır. Örneğin:
Ahmet, sabah erkenden okula gitti.
Burada “sabah erkenden” zarf tümlecidir çünkü “Ahmet ne zaman okula gitti?” sorusuna cevap verir.

​

Dolaylı Tümleç Nasıl Bulunur?​

​

Dolaylı tümleci bulmak için “kime?”, “neye?” sorularını sormamız gerekmektedir. Fiilin nesnesini bulduktan sonra “kime?”, “neye?” sorusunu sorarak dolaylı tümleci tespit edebiliriz. Örneğin:
Ali, annesine hediye aldı.
Burada fiil “hediye aldı” ve nesnesi “hediye”dir. “kime?” sorusuna cevap veren “annesine” ise dolaylı tümleçtir.

​

Zarf Tümleci Nasıl Bulunur?​

​

Zarf tümleci bulmak için “nasıl?”, “ne zaman?”, “nerede?”, “niçin?”, “kiminle?” gibi soruları sormamız gerekmektedir. Bu sorulara cevap veren ekler zarf tümlecini oluşturur. Örneğin:
Ahmet, sabah erkenden okula gitti.
Burada fiil “okula gitti” ve “nasıl?” sorusuna cevap veren “sabah erkenden” zarf tümlecidir.

​

Dolaylı Tümleç ve Zarf Tümleci Nasıl Ayırt Edilir?​

​

Dolaylı tümleç ile zarf tümleci arasındaki farkı anlamak için “kime?”, “neye?” soruları dolaylı tümleciyi, “nasıl?”, “ne zaman?”, “nerede?”, “niçin?”, “kiminle?” gibi sorular ise zarf tümlecini işaret eder. Örneğin:
Ahmet, annesine mektup yazdı.
Burada fiil “mektup yazdı” ve “kime?” sorusuna cevap veren “annesine” dolaylı tümleçtir.
Ahmet, hızlıca koştu.
Burada fiil “koştu” ve “nasıl?” sorusuna cevap veren “hızlıca” zarf tümlecidir.

​

Dolaylı Tümleç ve Zarf Tümleci Örnekleri​

​

Birkaç örnek vererek dolaylı tümleç ve zarf tümleci kavramlarını daha iyi anlayabiliriz. İşte bazı örnek cümleler:
Ahmet, arkadaşına kitap hediye etti. – Dolaylı tümleç: “arkadaşına”
Ahmet, sabah erkenden kalkıp okula gitti. – Zarf tümleci: “sabah erkenden”
Ali, annesine güvenle baktı. – Dolaylı tümleç: “annesine”
Ali, dikkatlice çalışarak sınavı kazandı. – Zarf tümleci: “dikkatlice”
Ayşe, parkta mutluca oynadı. – Zarf tümleci: “mutluca”
Ayşe, annesine sevgiyle sarıldı. – Dolaylı tümleç: “annesine”
Umuyorum ki dolaylı tümleç ve zarf tümleci kavramlarını anlamanıza yardımcı olmuştur. Her iki yapıyı da doğru bir şekilde kullanmak cümlelerin anlamını daha net ifade etmenizi sağlar.

​

Dolaylı Tümleç Ve Zarf Tümleci Nasıl Bulunur?​

​

Dolaylı Tümleç cümle içinde fiilin etkilediği nesneyi gösterir.

Zarf Tümleci cümlede zaman, yer, sebep, amaç gibi durumları anlatır.

Dolaylı Tümleç cümlede “kime” veya “neye” sorularına cevap verir.

Zarf Tümleci cümlede “ne zaman” veya “nerede” gibi sorulara cevap verir.

Dolaylı Tümleç cümlede genellikle “e” veya “a” ekleri ile belirtilir.

Zarf Tümleci cümlede “nasıl” veya “niçin” gibi sorulara cevap verir.
Dolaylı Tümleç cümlede fiilden sonra gelir ve bir isim tamlaması olabilir.
Zarf Tümleci cümlede fiilden sonra gelir ve bir zarf ya da zarf tamlaması olabilir.
Dolaylı Tümleç cümlede “ile”, “birlikte” gibi kelimelerle kullanılır.
Zarf Tümleci cümlede fiilden sonra gelir ve fiilin anlamını tamamlar.