Kadınlarda ozellikle hamilelik doneminde en sık karşılaşılan anemi turu demir eksikliği anemisidir Uzmanlar, gebelik doneminde gorulen kansızlık problemi ve demir ihtiyacı hakkında onemli bilgiler veriyor Oksijen kanda hemoglobin adı verilen
Kadınlarda ozellikle hamilelik doneminde en sık karşılaşılan anemi turu demir eksikliği anemisidir Uzmanlar, gebelik doneminde gorulen kansızlık problemi ve demir ihtiyacı hakkında onemli bilgiler veriyor
Oksijen kanda hemoglobin adı verilen bir proteine bağlanarak taşınır Alyuvarlarda bulunan hemoglobin aynı zamanda kana kırmızı rengi veren maddedir Hemoglobinin normalden duşuk olması ise anemi olarak isimlendirilir
Kadınlarda ozellikle hamilelik doneminde en sık karşılaşılan anemi turu demir eksikliği anemisidir Dr Senai Aksoy, hamilelikte kansızlık ve demir ihtiyacı hakkında bilgi veriyor
Demir, hemoglobinin ana yapısında bulunan bir elementtir Amerika Birleşik Devletlerinde kadınların %10 – 30’unun anemik olduğu duşunulmektedir Kadınlar erkeklere gore anemiye biraz daha eğilimlidirler Bunun temel nedeni adet kanamaları ile duzenli ve surekli olarak kan kaybetmeleridir Ayrıca kadınların beslenme alışkanlıklarının erkeklerden farklı olması da anemiye olan eğilimi arttırmaktadır Hamilelik anemi riskini arttıran bir surectir
Kan temel olarak 2 bolumden oluşur Birinci bolum şekilli elemanlar denilen akyuvar, ikinci kısım ise bu şekilli elemanları taşıyan sıvı yani alyuvar gibi hucreler Kırmızı kurelerin (alyuvar, eritrosit) plazmaya gore olan yuzdesine hematokrit adı verilir Normalde hematokrit %38 – 45 arasındadır Yani kanın %38 – 45’i şekilli elemanlar geri kalanı ise plazma tarafından oluşturulmaktadır Hamilelik sırasında kan hacmi yaklaşık %50 artar Bu artışın buyuk bir bolumu plazma kısmındadır Alyuvarlar plazma kadar hızlı coğalamazlar Bu durumda kan icinde alyuvar konsantrasyonu azalır ve hamilelik oncesi donemde olduğundan daha aşağılara iner Bu durum ozellikle hamileliğin ilk yarısında belirgindir
Hamilelik ilerledikce alyuvar yapımı artar Yapım artışı ise demire olan ihtiyacı arttırır İlk başlarda gerek duyulan demir vucuttaki depolardan karşılanır ancak coğu zaman bu depolar ihtiyacı karşılamada yetersiz kalır Eğer kişi diyet ya da ilaclar ile yeteri kadar demir almıyor ise anemi ortaya cıkar Bu tur anemiye hemodilusyonel anemi adı verilir Hamile kadınların yaklaşık %20’sinin anemik olduğu bilinmektedir
Genel olarak hemoglobinin 10 grdL altında olması anemi olarak tanımlanır Hemodilisyon varlığında hematokrit duzeyi %3845’den %34 civarına duşer Coğul gebeliklerde bu değer %30’a kadar inebilir Gebeliğe bağlı bu fizyolojik hemodilusyon oksijen taşıma kapasitesinde bir azalmaya neden olmaz ve aneminin hamilelikte doğurduğu riskleri arttırmaz Asıl problem olan hamileliğe anemik olarak başlamak ya da hamileliğin ilk 3 ayında anemik olmaktır
Hamilelikte gorulen aneminin olası nedenleri
Demir eksikliği anemisinin en sık karşılaşılan nedeni yetersiz demir alımıdır Demir hayvansal gıdalarda ve yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur
– Folik asit yetersizliği,
– Basur ya da benzeri patolojiler nedeni ile kronik kan kaybı,
– Gelişmekte olan bebeğin annesinin depolarını tuketmesi,
– Travma, kaza gibi durumlarda ani ve fazla miktarda kan kaybı,
– Diğer anemi nedenleri
Demir eksikliğini tetikleyen faktorler
– Coğul gebelik
– Beslenme bozukluğu
– Sigara kullanımı (besin maddelerinin emilimini azaltır)
– Alkol kullanımı
– Sindirim sistemi hastalıkları
– Bazı ilacların kullanımı
Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Pek cok olguda kişi anemik olduğunun farkında değildir Anemi birden değil de yavaş yavaş geliştiğinde vucut bu duruma tolerans geliştirir Anemi sıklıkla rutin yapılan incelemeler sırasında anlaşılır En sık karşılaşılan belirtiler şunladır:
– Halsizlik
– Cabuk yorulma
– Soluk gorunum
– Carpıntı
– Meren cıkma, yuruyuş gibi aktivitelerde hemen yorulma ve nefes nefese kalma
– Baş donmesi, baygınlık
– Baş ağrısı
– Tırnak diplerinin soluklaşması
– Sarılık (nadir)
– Karın ağrısı (nadir)
Bu belirtilerin buyuk bir kısmının hamileliğin erken doneminde de normalde gorulebilen yakınmalar olduğu gozden kacırılmamalıdır
Anemi tanısı
Aneminin tanısı cok kolaydır Yapılacak olan bir kan sayımı ile anemi varlığı saptanabilir İlk kontrolde yapılacak olan kan sayımı hamilelik oncesi anemi varlığının anlaşılması acısından onemlidir Hamilelik takipleri sırasında kan sayımı 24 – 28 haftalarda tekrarlanmalıdır
Anemi tedavisi
Tedavi sırasında anne adayının demir depolarının yeniden doldurulması amaclanır Bundan dolayı ağızdan alınan ilaclar veriler ve demir acısında zengin bir beslenme programı uygulanır Gunluk doz 200 mggun elementer demirdir Tedavi sonucunda anemi iyileşse bile demir depolarının dolmasını sağlamak icin tedaviye 3 ay daha devam edilir
Anemi tedavisinin bulantı, kusma, ishal, kabızlık, midede rahatsızlık gibi yan etkileri ortaya cıkabilir Yan etkilerden kurtulmak icin haplar yemeklerden sonra alınabilir Anemi tedavisi esnasında anne adaylarının demirin emilimini azaltan besinleri tuketmemesi ve bu tarz ilacları almaması gerekir Bunlar arasında antiasit ilaclar, yumurta, kalsiyum tuzları, sut ve sut urunleri, tetrasiklin turu antibiyotikler, , yer alır Demirin emilimini artırmak icin demir ilaclarının portakal suyu, proteinden zengin gıdalar ile birlikte ve ac karnına alınması uygun olur Bununla beraber karaciğer, kırmızı et, yumurta, kuru bakla, tahıl, taze sebze, kuru meyve gibi demirden yana zengin gıdaların tuketilmesi gerekir
Demir eksikliği hangi sorunlara yol acar?
Demir eksikliği anemisi hamilelikte bazı sorunlara neden olabilir Bunların en onemlisi erken doğum riskindeki artıştır
– Erken doğum riskinde artış
– Rahim ici gelişme geriliği
– Duşuk doğum ağırlıklı bebek
– Doğum sonrası annenin iyileşmesinde gecikme
– Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış
– Doğumda normal miktardaki kan kaybının anemik kadında tehlike yaratacak duzeylere ulaşması
Demir eksikliğine karşı nasıl onlem alınabilir?
– Yeterli miktarda demir iceren besinler tuketin
– Yeterli miktarda folik asit iceren besinler tuketin
– Yeterli miktarda C vitamini alın C vitamini demirin bağırsaklardan emilimini kolaylaştırır
– Kontrollerinizi ihmal etmeyin
– Doktorunuz tarafından verilen vitamin ve demir ilaclarını duzenli olarak kullanın
h 3Gebelikte kansızlık ve demir ihtiyacı
Kadınlarda ozellikle hamilelik doneminde en sık karşılaşılan anemi turu demir eksikliği anemisidir Uzmanlar, gebelik doneminde gorulen kansızlık problemi ve demir ihtiyacı hakkında onemli bilgiler veriyor
Oksijen kanda hemoglobin adı verilen bir proteine bağlanarak taşınır Alyuvarlarda bulunan hemoglobin aynı zamanda kana kırmızı rengi veren maddedir Hemoglobinin normalden duşuk olması ise anemi olarak isimlendirilir
Kadınlarda ozellikle hamilelik doneminde en sık karşılaşılan anemi turu demir eksikliği anemisidir Dr Senai Aksoy, hamilelikte kansızlık ve demir ihtiyacı hakkında bilgi veriyor
Demir, hemoglobinin ana yapısında bulunan bir elementtir Amerika Birleşik Devletlerinde kadınların %10 – 30’unun anemik olduğu duşunulmektedir Kadınlar erkeklere gore anemiye biraz daha eğilimlidirler Bunun temel nedeni adet kanamaları ile duzenli ve surekli olarak kan kaybetmeleridir Ayrıca kadınların beslenme alışkanlıklarının erkeklerden farklı olması da anemiye olan eğilimi arttırmaktadır Hamilelik anemi riskini arttıran bir surectir
Kan temel olarak 2 bolumden oluşur Birinci bolum şekilli elemanlar denilen akyuvar, ikinci kısım ise bu şekilli elemanları taşıyan sıvı yani alyuvar gibi hucreler Kırmızı kurelerin (alyuvar, eritrosit) plazmaya gore olan yuzdesine hematokrit adı verilir Normalde hematokrit %38 – 45 arasındadır Yani kanın %38 – 45’i şekilli elemanlar geri kalanı ise plazma tarafından oluşturulmaktadır Hamilelik sırasında kan hacmi yaklaşık %50 artar Bu artışın buyuk bir bolumu plazma kısmındadır Alyuvarlar plazma kadar hızlı coğalamazlar Bu durumda kan icinde alyuvar konsantrasyonu azalır ve hamilelik oncesi donemde olduğundan daha aşağılara iner Bu durum ozellikle hamileliğin ilk yarısında belirgindir
Hamilelik ilerledikce alyuvar yapımı artar Yapım artışı ise demire olan ihtiyacı arttırır İlk başlarda gerek duyulan demir vucuttaki depolardan karşılanır ancak coğu zaman bu depolar ihtiyacı karşılamada yetersiz kalır Eğer kişi diyet ya da ilaclar ile yeteri kadar demir almıyor ise anemi ortaya cıkar Bu tur anemiye hemodilusyonel anemi adı verilir Hamile kadınların yaklaşık %20’sinin anemik olduğu bilinmektedir
Genel olarak hemoglobinin 10 grdL altında olması anemi olarak tanımlanır Hemodilisyon varlığında hematokrit duzeyi %3845’den %34 civarına duşer Coğul gebeliklerde bu değer %30’a kadar inebilir Gebeliğe bağlı bu fizyolojik hemodilusyon oksijen taşıma kapasitesinde bir azalmaya neden olmaz ve aneminin hamilelikte doğurduğu riskleri arttırmaz Asıl problem olan hamileliğe anemik olarak başlamak ya da hamileliğin ilk 3 ayında anemik olmaktır
Hamilelikte gorulen aneminin olası nedenleri
Demir eksikliği anemisinin en sık karşılaşılan nedeni yetersiz demir alımıdır Demir hayvansal gıdalarda ve yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur
– Folik asit yetersizliği,
– Basur ya da benzeri patolojiler nedeni ile kronik kan kaybı,
– Gelişmekte olan bebeğin annesinin depolarını tuketmesi,
– Travma, kaza gibi durumlarda ani ve fazla miktarda kan kaybı,
– Diğer anemi nedenleri
Demir eksikliğini tetikleyen faktorler
– Coğul gebelik
– Beslenme bozukluğu
– Sigara kullanımı (besin maddelerinin emilimini azaltır)
– Alkol kullanımı
– Sindirim sistemi hastalıkları
– Bazı ilacların kullanımı
Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Pek cok olguda kişi anemik olduğunun farkında değildir Anemi birden değil de yavaş yavaş geliştiğinde vucut bu duruma tolerans geliştirir Anemi sıklıkla rutin yapılan incelemeler sırasında anlaşılır En sık karşılaşılan belirtiler şunladır:
– Halsizlik
– Cabuk yorulma
– Soluk gorunum
– Carpıntı
– Meren cıkma, yuruyuş gibi aktivitelerde hemen yorulma ve nefes nefese kalma
– Baş donmesi, baygınlık
– Baş ağrısı
– Tırnak diplerinin soluklaşması
– Sarılık (nadir)
– Karın ağrısı (nadir)
Bu belirtilerin buyuk bir kısmının hamileliğin erken doneminde de normalde gorulebilen yakınmalar olduğu gozden kacırılmamalıdır
Anemi tanısı
Aneminin tanısı cok kolaydır Yapılacak olan bir kan sayımı ile anemi varlığı saptanabilir İlk kontrolde yapılacak olan kan sayımı hamilelik oncesi anemi varlığının anlaşılması acısından onemlidir Hamilelik takipleri sırasında kan sayımı 24 – 28 haftalarda tekrarlanmalıdır
Anemi tedavisi
Tedavi sırasında anne adayının demir depolarının yeniden doldurulması amaclanır Bundan dolayı ağızdan alınan ilaclar veriler ve demir acısında zengin bir beslenme programı uygulanır Gunluk doz 200 mggun elementer demirdir Tedavi sonucunda anemi iyileşse bile demir depolarının dolmasını sağlamak icin tedaviye 3 ay daha devam edilir
Anemi tedavisinin bulantı, kusma, ishal, kabızlık, midede rahatsızlık gibi yan etkileri ortaya cıkabilir Yan etkilerden kurtulmak icin haplar yemeklerden sonra alınabilir Anemi tedavisi esnasında anne adaylarının demirin emilimini azaltan besinleri tuketmemesi ve bu tarz ilacları almaması gerekir Bunlar arasında antiasit ilaclar, yumurta, kalsiyum tuzları, sut ve sut urunleri, tetrasiklin turu antibiyotikler, , yer alır Demirin emilimini artırmak icin demir ilaclarının portakal suyu, proteinden zengin gıdalar ile birlikte ve ac karnına alınması uygun olur Bununla beraber karaciğer, kırmızı et, yumurta, kuru bakla, tahıl, taze sebze, kuru meyve gibi demirden yana zengin gıdaların tuketilmesi gerekir
Demir eksikliği hangi sorunlara yol acar?
Demir eksikliği anemisi hamilelikte bazı sorunlara neden olabilir Bunların en onemlisi erken doğum riskindeki artıştır
– Erken doğum riskinde artış
– Rahim ici gelişme geriliği
– Duşuk doğum ağırlıklı bebek
– Doğum sonrası annenin iyileşmesinde gecikme
– Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış
– Doğumda normal miktardaki kan kaybının anemik kadında tehlike yaratacak duzeylere ulaşması
Demir eksikliğine karşı nasıl onlem alınabilir?
– Yeterli miktarda demir iceren besinler tuketin
– Yeterli miktarda folik asit iceren besinler tuketin
– Yeterli miktarda C vitamini alın C vitamini demirin bağırsaklardan emilimini kolaylaştırır
– Kontrollerinizi ihmal etmeyin
– Doktorunuz tarafından verilen vitamin ve demir ilaclarını duzenli olarak kullanın
h 3Gebelikte kansızlık ve demir ihtiyacı
