Gut , protein metabolizmasının son ürünlerinden biri olan ürik asitin damarda birikmesiyle ortaya çıkan akut ve tekrarlayan artrit ataklarıyla karekterizedir. ‘’Kralların hastalığı ve hastalıkların kralı’’olarak bilinir.
Biriken ürik asit,eklemlerde inflamasyona neden olur veya eklemlerde tofüs (non-inflamatuar nodüller) oluştururlar. Gut, hiperürisemi,böbrek ( ürat) taşları,akut seyirli artrit , tofüs oluşumu ile seyreder. Erkekler de kadınlara oranla yaklaşık 7 kat fazla görülür,40 yaş üstü erkeklerde görülme olasılığı daha fazladır. Ataklar hızlıca gelişebilir ve genelde ilk ataklar gece olur. Tüm romatizma hastalıklarının içinde en ağır olanıdır. Gut, ürik asitin fazla yapımından,veya ürik asitin atımında azalmasından kaynaklanabilir. Yapılan çalışmalarda ; %10 oranında fazla yapım,%90 oranında ise atımında azalmadan kaynaklandığı gösterilmiştir. Ürik asit, 2/3 oranında vücut tarafından yapılır,1/3 oranında diyet ile alınır. Diyet ile alınan ürik asit,diyette ki pürinden oluşur.
Gut ve Hiperüriseminin Sınıflanlandırılması;
PRİMER: İdiyopatik,fazla üretim,atımda azalma,özel bazı enzimlerin hasara uğraması
SEKONDER: Diyabet,koroner arter hastalığı,obezite,kronik böbrek yetmezliği,akut böbrek yetmezliği,aşırı alkol tüketimi,tümör vb nedenler.
KRONİK TOFÜSLÜ GUT: Gutlu hastaların %10-25’inde fizik muayenede fark edilebilen tofüs gelişebilmektedir. İlk artrit atağından yaklaşık 10 yıl sonra ortaya çıkar. Dış kulak,ve aşil tendonu en sık görüldüğü yerlerdir. Tofüsler kendileri ağrısız olmalarına rağmen eklem çevresinde olmalarından dolayı hareketi sınırlarlar. Yine bulundukları derinin ülserleşmesine neden olabilirler.
Gutlu hastalar da ;abdominal şişmanlık,hipertrigliseridemi,hipertansiyon,hiperglisemi,böbrek taşı oluşumu,böbrek yetmezliği gibi olumsuzlukların görülme olasılığı fazladır.
TEDAVİSİ
İlaç tedavisi;nonsteroida ilaçlar,alloprınol,kolşisin,diüretikler vb ilaçlar
DİYET TEDAVİSİ
Gut hastalığına neden olan besinler şunlardır; kırmızı et,deniz ürünleri,bira,likör ve fruktoz içeren alkolsüz içecekler.
GUTLU HASTALARIN GÜNLÜK SINIRLI MİKTARDA TÜKETECEBİLECEKLERİ BESİNLER
-Süt ve yoğurt (yarım yağlı ve kaymaksız) günlük 2 su bardağı
-Peynir ( yarım yağlı,az tuzlu) günlük 60 gram.
-Yağsız et ( dana,sığır,tavuk,balık vb ) günlük 60 gram
-Kurubaklagiller( kuru fasülye,nohut,bulgur vb ) günlük 10-12 yemek kaşığı. Etin yenildiği gün bunlar yenilmemeli
-Gün de en fazla 6-8 tatlı kaşığı şeker.
-Hafta da 2-3 kez haşlanmış yumurta
-Bitkisel protein kaynakları tüketilmelidir( sebze ve meyveler)
-Ürat kristallerinin atımı için bol su tüketilmeli
-Kullanılacak yağlar bitkisel kaynaklı olmalıdır.
YENİLMEMESİ GEREKEN BESİNLER
-Sakatatlar,koyun eti,kuzu eti,yağlı balıklar,tavuk derisi
-Terayağı,margarin,kaymak,krema,kuyruk yağı,iç yağ,kızartmalar,mayonez,çikolata,tahin
-Alkollü içecekler,kola,gazoz,fanta
-Hazır çorbalar,et suyu tabletleri,hazır meyve suları
-Aşırı tuzlu yiyecekler
-Tüketebileceği besinlerden daha fazlası
-Maya(mayalı hamurlar),av etleri,karides,midye, havyar,ançuez,küçük balıklar
Biriken ürik asit,eklemlerde inflamasyona neden olur veya eklemlerde tofüs (non-inflamatuar nodüller) oluştururlar. Gut, hiperürisemi,böbrek ( ürat) taşları,akut seyirli artrit , tofüs oluşumu ile seyreder. Erkekler de kadınlara oranla yaklaşık 7 kat fazla görülür,40 yaş üstü erkeklerde görülme olasılığı daha fazladır. Ataklar hızlıca gelişebilir ve genelde ilk ataklar gece olur. Tüm romatizma hastalıklarının içinde en ağır olanıdır. Gut, ürik asitin fazla yapımından,veya ürik asitin atımında azalmasından kaynaklanabilir. Yapılan çalışmalarda ; %10 oranında fazla yapım,%90 oranında ise atımında azalmadan kaynaklandığı gösterilmiştir. Ürik asit, 2/3 oranında vücut tarafından yapılır,1/3 oranında diyet ile alınır. Diyet ile alınan ürik asit,diyette ki pürinden oluşur.
Gut ve Hiperüriseminin Sınıflanlandırılması;
PRİMER: İdiyopatik,fazla üretim,atımda azalma,özel bazı enzimlerin hasara uğraması
SEKONDER: Diyabet,koroner arter hastalığı,obezite,kronik böbrek yetmezliği,akut böbrek yetmezliği,aşırı alkol tüketimi,tümör vb nedenler.
KRONİK TOFÜSLÜ GUT: Gutlu hastaların %10-25’inde fizik muayenede fark edilebilen tofüs gelişebilmektedir. İlk artrit atağından yaklaşık 10 yıl sonra ortaya çıkar. Dış kulak,ve aşil tendonu en sık görüldüğü yerlerdir. Tofüsler kendileri ağrısız olmalarına rağmen eklem çevresinde olmalarından dolayı hareketi sınırlarlar. Yine bulundukları derinin ülserleşmesine neden olabilirler.
Gutlu hastalar da ;abdominal şişmanlık,hipertrigliseridemi,hipertansiyon,hiperglisemi,böbrek taşı oluşumu,böbrek yetmezliği gibi olumsuzlukların görülme olasılığı fazladır.
TEDAVİSİ
İlaç tedavisi;nonsteroida ilaçlar,alloprınol,kolşisin,diüretikler vb ilaçlar
DİYET TEDAVİSİ
Gut hastalığına neden olan besinler şunlardır; kırmızı et,deniz ürünleri,bira,likör ve fruktoz içeren alkolsüz içecekler.
GUTLU HASTALARIN GÜNLÜK SINIRLI MİKTARDA TÜKETECEBİLECEKLERİ BESİNLER
-Süt ve yoğurt (yarım yağlı ve kaymaksız) günlük 2 su bardağı
-Peynir ( yarım yağlı,az tuzlu) günlük 60 gram.
-Yağsız et ( dana,sığır,tavuk,balık vb ) günlük 60 gram
-Kurubaklagiller( kuru fasülye,nohut,bulgur vb ) günlük 10-12 yemek kaşığı. Etin yenildiği gün bunlar yenilmemeli
-Gün de en fazla 6-8 tatlı kaşığı şeker.
-Hafta da 2-3 kez haşlanmış yumurta
-Bitkisel protein kaynakları tüketilmelidir( sebze ve meyveler)
-Ürat kristallerinin atımı için bol su tüketilmeli
-Kullanılacak yağlar bitkisel kaynaklı olmalıdır.
YENİLMEMESİ GEREKEN BESİNLER
-Sakatatlar,koyun eti,kuzu eti,yağlı balıklar,tavuk derisi
-Terayağı,margarin,kaymak,krema,kuyruk yağı,iç yağ,kızartmalar,mayonez,çikolata,tahin
-Alkollü içecekler,kola,gazoz,fanta
-Hazır çorbalar,et suyu tabletleri,hazır meyve suları
-Aşırı tuzlu yiyecekler
-Tüketebileceği besinlerden daha fazlası
-Maya(mayalı hamurlar),av etleri,karides,midye, havyar,ançuez,küçük balıklar
