Hamilelik bayanlar için olağan bir süreç olsa da gerek bedende oluşturduğu değişiklikler gerekse de annede oluşturduğu duygusal değişiklikler ile çok özel bir devirdir. Bu kadar değişikliği meydana getiren bu özel devrin beslenmesi de elbette ki özel olmalıdır.
Hamilelik sürecinde bayanlar bebeğin sıhhatini düşünürken aslında yanlış olan birtakım beslenme alışkanlıkları kazanmaktadır. Bazen bu yanlışlarda etrafın de tesiri olmaktadır. Örneğin “Sen iki canlısın, iki kişilik yemelisin.” diyerek daima bir şeyler yedirmeye çalışan tanıdıklar.. Kilo almaktan çekinerek kısıtlı beslenmek de yapılan beslenme yanlışlarındandır. Bebeğin sağlıklı olarak dünyaya gelmesinde annenin kâfi ve istikrarlı beslenmesi değerlidir. Yani hamilelik sürecinde yetersiz beslenme de fazla beslenmede anne ve bebeğe ziyan verir. Yetersiz beslenmeye bağlı olarak annede tartı kaybı, anemi, diş çürüğü, osteomalasi görülebilir, düşük doğum yüklü yahut çeşitli sıhhat sorunu olan bebek doğurma riski artabilir. Hamilelik sürecinde çok kilo alımı ise sezaryen, doğum tarihinin gecikmesi, bebekte mekonyum aspirasyonu (halk ortasında bebeğin anne karnında dışkısını yutması olarak bilinen durum) üzere anne bebek için riskli durumlara neden olabilir.
Hamilelikte bebek gereksinimlerini anneden sağladığı için ihtiyaç artmaktadır. Lakin hamileliğin 1. trimester dediğimiz birinci 3 aylık sürecinde bebeğin muhtaçlığı minimal seviyededir ve bu periyot kilo almadan tamamlanabilir. Bilhassa bu periyotta kendini zorlayarak fazla yemeye çalışılmamalıdır. Sonraki devirlerde olağan beslenmeye ek olarak daha fazla kalori alınmalıdır. Olağan yükte bir bireyin hamilelik süreci boyunca 11,5-14 kg, düşük yükte bir bireyin 12,5-18 kg, fazla kilolu bir bireyin 7-11,5 kg ve obez bireyin 5-9 kg kadar alması kafidir.
Gebe bayanlar vitamin desteğinin daha âlâ olduğunu düşünerek direkt olarak destek kullanmayı tercih edebiliyor. Beslenmenin yerini hiçbir destek tutamaz ve önceliğimiz doğal beslenme olmalıdır. Lakin folik asit, demir, omega 3 üzere kıymetli besin öğelerinin doktor/diyetisyen denetiminde desteği gerekebilir.
Hamilelik devrinde yapılan yanlışlardan biri de sıvı gereksinimini su dışında diğer sıvılardan karşılamaya çalışmaktır. Bedenimizin sıvı gereksinimini en düzgün karşılayan besin sudur. Bilhassa hazır meyve suları, asitli içecekler tercih edilmemelidir. Taze sıkım meyve suyu yerine de meyvenin kendini tüketmek hem daha az kalori almayı sağlar hem de daha sağlıklıdır.
Beyaz un ve şekerden yapılan pastalar, tatlılar, hamur işleri, kızartmalar hamilelik devrinde ölçüsü kaçan besinlerdir. Ben gebeyim, canım çekti yemem lazım üzere fikirlerle bu bol kalorili ve sıhhatsiz besinler çok tüketilmektedir. Hakikat olan bu besinleri mümkün olduğunca seyrek ve küçük ölçülerde tüketmek ve kendinize çeşitli, rengârenk sofralar oluşturmak. Hamilelik sürecinde tek tip beslenme yahut yalnızca aşikâr besinleri tüketmek de yapılan yanlışlardan biridir. Besin çeşitliliği ile bedene gerekli vitamin ve mineraller de alınabilir. Gebenin günlük beslenmesinde ortalama 2-3 su bardağı süt/yoğurt + 2 dilim peynir + 3-4 porsiyon et grubu+ 1 porsiyon yumurta/kuru baklagil + 6-7 porsiyon meyve/sebze + 4-6 dilim ekmek + 1 porsiyon pilav/makarna (olmasa da olur) olmalıdır.
Vitamin ve mineral kayıplarına neden olmamak için sebzelerin ve kuru baklagillerin haşlama suları dökülmemelidir.
Yemekler isteğe nazaran hazırlanabilir lakin kızartma tercih edilmemelidir. Bunun yerine ızgara, fırın, haşlama yolları kullanılmalıdır.
Çay, kahve üzere kafein içeren besinler konusunda hamileler genel manada bilinçliler lakin yeniden de hatırlatmakta yarar görüyorum. Kahve günde1- 2 adet ile sonlandırılmalıdır. Fazla ölçüde içildiğinde alınan kafein bebeğin sıhhatini olumsuz tesirler, erken doğum yahut düşük doğum yükü üzere sorunlara sebep olabilir. Ayrıyeten yemeklerle birlikte içilen çay ve kahvenin demir emilimini olumsuz etkilediğini unutmamak gerekiyor. Yemeklerden 1 saat kadar sonra içilebilir. Demir emilimini arttırmak için ise yemeklerle birlikte C vitamini içeren meyveleri tüketmek uygundur.
Sonuç olarak hamilelik ve emziklilik devrinde siz ne yerseniz bebeğiniz de onunla beslenecek. O yüzden bebeğinizin sağlıklı olabilmesi için evvel sizin sağlıklı beslenmeniz gerekir. Sağlıklı bebekler için kâfi ve istikrarlı beslenme şuuruyla hareket etmeniz gerektiği daima aklınızda olsun.
Hamilelik sürecinde bayanlar bebeğin sıhhatini düşünürken aslında yanlış olan birtakım beslenme alışkanlıkları kazanmaktadır. Bazen bu yanlışlarda etrafın de tesiri olmaktadır. Örneğin “Sen iki canlısın, iki kişilik yemelisin.” diyerek daima bir şeyler yedirmeye çalışan tanıdıklar.. Kilo almaktan çekinerek kısıtlı beslenmek de yapılan beslenme yanlışlarındandır. Bebeğin sağlıklı olarak dünyaya gelmesinde annenin kâfi ve istikrarlı beslenmesi değerlidir. Yani hamilelik sürecinde yetersiz beslenme de fazla beslenmede anne ve bebeğe ziyan verir. Yetersiz beslenmeye bağlı olarak annede tartı kaybı, anemi, diş çürüğü, osteomalasi görülebilir, düşük doğum yüklü yahut çeşitli sıhhat sorunu olan bebek doğurma riski artabilir. Hamilelik sürecinde çok kilo alımı ise sezaryen, doğum tarihinin gecikmesi, bebekte mekonyum aspirasyonu (halk ortasında bebeğin anne karnında dışkısını yutması olarak bilinen durum) üzere anne bebek için riskli durumlara neden olabilir.
Hamilelikte bebek gereksinimlerini anneden sağladığı için ihtiyaç artmaktadır. Lakin hamileliğin 1. trimester dediğimiz birinci 3 aylık sürecinde bebeğin muhtaçlığı minimal seviyededir ve bu periyot kilo almadan tamamlanabilir. Bilhassa bu periyotta kendini zorlayarak fazla yemeye çalışılmamalıdır. Sonraki devirlerde olağan beslenmeye ek olarak daha fazla kalori alınmalıdır. Olağan yükte bir bireyin hamilelik süreci boyunca 11,5-14 kg, düşük yükte bir bireyin 12,5-18 kg, fazla kilolu bir bireyin 7-11,5 kg ve obez bireyin 5-9 kg kadar alması kafidir.
Gebe bayanlar vitamin desteğinin daha âlâ olduğunu düşünerek direkt olarak destek kullanmayı tercih edebiliyor. Beslenmenin yerini hiçbir destek tutamaz ve önceliğimiz doğal beslenme olmalıdır. Lakin folik asit, demir, omega 3 üzere kıymetli besin öğelerinin doktor/diyetisyen denetiminde desteği gerekebilir.
Hamilelik devrinde yapılan yanlışlardan biri de sıvı gereksinimini su dışında diğer sıvılardan karşılamaya çalışmaktır. Bedenimizin sıvı gereksinimini en düzgün karşılayan besin sudur. Bilhassa hazır meyve suları, asitli içecekler tercih edilmemelidir. Taze sıkım meyve suyu yerine de meyvenin kendini tüketmek hem daha az kalori almayı sağlar hem de daha sağlıklıdır.
Beyaz un ve şekerden yapılan pastalar, tatlılar, hamur işleri, kızartmalar hamilelik devrinde ölçüsü kaçan besinlerdir. Ben gebeyim, canım çekti yemem lazım üzere fikirlerle bu bol kalorili ve sıhhatsiz besinler çok tüketilmektedir. Hakikat olan bu besinleri mümkün olduğunca seyrek ve küçük ölçülerde tüketmek ve kendinize çeşitli, rengârenk sofralar oluşturmak. Hamilelik sürecinde tek tip beslenme yahut yalnızca aşikâr besinleri tüketmek de yapılan yanlışlardan biridir. Besin çeşitliliği ile bedene gerekli vitamin ve mineraller de alınabilir. Gebenin günlük beslenmesinde ortalama 2-3 su bardağı süt/yoğurt + 2 dilim peynir + 3-4 porsiyon et grubu+ 1 porsiyon yumurta/kuru baklagil + 6-7 porsiyon meyve/sebze + 4-6 dilim ekmek + 1 porsiyon pilav/makarna (olmasa da olur) olmalıdır.
Vitamin ve mineral kayıplarına neden olmamak için sebzelerin ve kuru baklagillerin haşlama suları dökülmemelidir.
Yemekler isteğe nazaran hazırlanabilir lakin kızartma tercih edilmemelidir. Bunun yerine ızgara, fırın, haşlama yolları kullanılmalıdır.
Çay, kahve üzere kafein içeren besinler konusunda hamileler genel manada bilinçliler lakin yeniden de hatırlatmakta yarar görüyorum. Kahve günde1- 2 adet ile sonlandırılmalıdır. Fazla ölçüde içildiğinde alınan kafein bebeğin sıhhatini olumsuz tesirler, erken doğum yahut düşük doğum yükü üzere sorunlara sebep olabilir. Ayrıyeten yemeklerle birlikte içilen çay ve kahvenin demir emilimini olumsuz etkilediğini unutmamak gerekiyor. Yemeklerden 1 saat kadar sonra içilebilir. Demir emilimini arttırmak için ise yemeklerle birlikte C vitamini içeren meyveleri tüketmek uygundur.
Sonuç olarak hamilelik ve emziklilik devrinde siz ne yerseniz bebeğiniz de onunla beslenecek. O yüzden bebeğinizin sağlıklı olabilmesi için evvel sizin sağlıklı beslenmeniz gerekir. Sağlıklı bebekler için kâfi ve istikrarlı beslenme şuuruyla hareket etmeniz gerektiği daima aklınızda olsun.
