Hıçkırık diyaframın istemsiz şekilde daralması Diyafram göğüsle karın bölgesini birbirinden ayıran kas Nefes almadaki rolü ise muazzam Diyaframın her daralmasından sonra ses telleri kapanır böylece ortaya ‘hık’ sesi çıkar
Hıçkırık zengin bir yemek menüsünü karnınıza indirdiğinizde, alkol tükettiğinizde ya da aniden heyecanlandığınızda ortaya çıkar Bazı durumlarda hıçkırık başka sağlık sorunlarının işareti de olabilir Bazıları için hıçkırık nöbetleri sadece birkaç dakika sürer Bazıları içinse (çok nadir de olsa) aylarca sürebilir Aylarca süren hıçkırığın nedeni yorulma ya da dengesiz beslenme olabilir
Hıçkırık belirtileri
Hıçkırığın belirtileri uluslararası düzeyde ve herkeste aynı: karakteristik ‘hık’ sesi Bazen bu sesi takip eden göğsünüzde, karnınızda ya da boğazınızda bir daralma hissedebilirsiniz
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürerse ve yemek yerken, uyurken ve nefes alırken zorluk çıkartıyorsa doktor randevusu alma vaktiniz gelmiş demektir
Hıçkırık nedenleri
Kısa süreli hıçkırığın nedenleri şunlar:
•*** Çok fazla yemek yemek
•*** Gazlı içecekler içmek
•*** Çok fazla alkol tüketmek
•*** Ani ısı değişimi
•*** Heyecanlanmak ya da stres
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürüyorsa nedenler çeşitli olabilir Bakalım bu nedenler neymiş:
Sinirlerde hasar
Uzun süreli hıçkırığın en yaygın nedeni sinirlerde hasar ya da tahriş Bu sinirler özellikle diyaframa hizmet eden akciğer – mide siniri ya da frenik sinir Bu sinirlerin hasarına neden olan durumlar şunlar:
•*** Kulak zarınıza değen herhangi bir şey (saç olabilir)
•*** Boğaz ağrısı ya da larenjit
•*** Ense bölgesinde tümör ya da kist oluşumu
•*** Reflü
Merkezi sinir sistemi sorunları
Merkezi sinir sisteminizdeki enfeksiyon, tümör ya da travma sinir sisteminin hasara uğramasına neden olabilir Bunun sonucunda vücut hıçkırık refleksini normalde olduğu gibi kontrol edememeye başlar Merkezi sinir sistemi sorunlarına örnekleri sıralayalım:
•*** Felç
•*** Tümörler
•*** Menenjit
•*** Travmatik beyin yaralanmaları
•*** Çoklu skleroz
•*** Beyin iltihabı
Metabolik hastalıklar ve ilaçlar
Uzun süreli hıçkırıkları tetikleyen başka bazı durumlar da şöyle:
•*** Alkolizm
•*** Anestezi
•*** Diyabet
•*** Böbrek yetmezliği
•*** Uyku hapları
•*** Elektrolit dengesizliği
•*** Steroidler
•*** Sakinleştirici haplar
Risk faktörleriCinsiyet Erkekler kadınlara göre hıçkırığa karşı daha savunmasız Erkeklerde uzun süreli hıçkırık olma ihtimali daha yüksek
Duygu durumları Kaygı, stres ve heyecan kısa süreli ya da uzun süreli hıçkırıklarla ilişkili olan durumlar
Cerrahi işlem Bazı insanlar özellikle karın bölgesi ameliyatlarında genel anesteziden sonra hıçkırmaya başlayabilir
Hıçkırığın yan etkileriUzun süreli hıçkırıklar; konuşmayı, yemek yemeyi, uyumayı işkenceye dönüştürebilir Hatta ameliyattan sonra iyileşme sürecini uzatabilir
Hıçkırık tedavisiÇoğu durumda hıçkırık tedaviye gerek duyulmadan kendiliğinden çekip gider Ancak altında yatan başka bir sağlık sorunu varsa o sorunun iyileştirilmesi hıçkırığın geçmesi için şart Hıçkırığınız 2 günden fazla sürerse uygulanacak tedavi ilaçlarla ya da ameliyatla olabilir İlaçlarla tedavi yeterli olmadığında doktorunuz hıçkırığı durdurmak için firenik sinirlerinizi anesteziyle uyuşturmayı önerebilir
Kısa süreli hıçkırığın önüne geçmenin pek yolu yok Evde hıçkırığı durdurmak için uygulanacak kesin bir yöntem de yok Hıçkırık kriziniz başladıysa ve birkaç dakikadan fazla sürüyorsa: nefesinizi tutun, buzlu suyla gargara yapın, soğuk su için ya da ağzınıza bir parça ekmek kabuğu atın
Uzun süreli hıçkırıklarda diğer tedavi şekilleri işe yaramıyorsa akupunktur gibi alternatif tedavi şekilleri işe yarayabilir
ÖnlemiHıçkırma sıklığınızı bazı hıçkırık tetikleyicileri hayatınızdan çıkartarak azaltabilirsiniz Bu tetikleyiciler daha önce de belirttiğimiz gibi:
•*** Fazla yemek yemek
•*** Asitli ya da alkollü içecekler içmek
•*** Ani sıcaklık değişimi
Hıçkırık zengin bir yemek menüsünü karnınıza indirdiğinizde, alkol tükettiğinizde ya da aniden heyecanlandığınızda ortaya çıkar Bazı durumlarda hıçkırık başka sağlık sorunlarının işareti de olabilir Bazıları için hıçkırık nöbetleri sadece birkaç dakika sürer Bazıları içinse (çok nadir de olsa) aylarca sürebilir Aylarca süren hıçkırığın nedeni yorulma ya da dengesiz beslenme olabilir
Hıçkırık belirtileri
Hıçkırığın belirtileri uluslararası düzeyde ve herkeste aynı: karakteristik ‘hık’ sesi Bazen bu sesi takip eden göğsünüzde, karnınızda ya da boğazınızda bir daralma hissedebilirsiniz
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürerse ve yemek yerken, uyurken ve nefes alırken zorluk çıkartıyorsa doktor randevusu alma vaktiniz gelmiş demektir
Hıçkırık nedenleri
Kısa süreli hıçkırığın nedenleri şunlar:
•*** Çok fazla yemek yemek
•*** Gazlı içecekler içmek
•*** Çok fazla alkol tüketmek
•*** Ani ısı değişimi
•*** Heyecanlanmak ya da stres
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürüyorsa nedenler çeşitli olabilir Bakalım bu nedenler neymiş:
Sinirlerde hasar
Uzun süreli hıçkırığın en yaygın nedeni sinirlerde hasar ya da tahriş Bu sinirler özellikle diyaframa hizmet eden akciğer – mide siniri ya da frenik sinir Bu sinirlerin hasarına neden olan durumlar şunlar:
•*** Kulak zarınıza değen herhangi bir şey (saç olabilir)
•*** Boğaz ağrısı ya da larenjit
•*** Ense bölgesinde tümör ya da kist oluşumu
•*** Reflü
Merkezi sinir sistemi sorunları
Merkezi sinir sisteminizdeki enfeksiyon, tümör ya da travma sinir sisteminin hasara uğramasına neden olabilir Bunun sonucunda vücut hıçkırık refleksini normalde olduğu gibi kontrol edememeye başlar Merkezi sinir sistemi sorunlarına örnekleri sıralayalım:
•*** Felç
•*** Tümörler
•*** Menenjit
•*** Travmatik beyin yaralanmaları
•*** Çoklu skleroz
•*** Beyin iltihabı
Metabolik hastalıklar ve ilaçlar
Uzun süreli hıçkırıkları tetikleyen başka bazı durumlar da şöyle:
•*** Alkolizm
•*** Anestezi
•*** Diyabet
•*** Böbrek yetmezliği
•*** Uyku hapları
•*** Elektrolit dengesizliği
•*** Steroidler
•*** Sakinleştirici haplar
Risk faktörleriCinsiyet Erkekler kadınlara göre hıçkırığa karşı daha savunmasız Erkeklerde uzun süreli hıçkırık olma ihtimali daha yüksek
Duygu durumları Kaygı, stres ve heyecan kısa süreli ya da uzun süreli hıçkırıklarla ilişkili olan durumlar
Cerrahi işlem Bazı insanlar özellikle karın bölgesi ameliyatlarında genel anesteziden sonra hıçkırmaya başlayabilir
Hıçkırığın yan etkileriUzun süreli hıçkırıklar; konuşmayı, yemek yemeyi, uyumayı işkenceye dönüştürebilir Hatta ameliyattan sonra iyileşme sürecini uzatabilir
Hıçkırık tedavisiÇoğu durumda hıçkırık tedaviye gerek duyulmadan kendiliğinden çekip gider Ancak altında yatan başka bir sağlık sorunu varsa o sorunun iyileştirilmesi hıçkırığın geçmesi için şart Hıçkırığınız 2 günden fazla sürerse uygulanacak tedavi ilaçlarla ya da ameliyatla olabilir İlaçlarla tedavi yeterli olmadığında doktorunuz hıçkırığı durdurmak için firenik sinirlerinizi anesteziyle uyuşturmayı önerebilir
Kısa süreli hıçkırığın önüne geçmenin pek yolu yok Evde hıçkırığı durdurmak için uygulanacak kesin bir yöntem de yok Hıçkırık kriziniz başladıysa ve birkaç dakikadan fazla sürüyorsa: nefesinizi tutun, buzlu suyla gargara yapın, soğuk su için ya da ağzınıza bir parça ekmek kabuğu atın
Uzun süreli hıçkırıklarda diğer tedavi şekilleri işe yaramıyorsa akupunktur gibi alternatif tedavi şekilleri işe yarayabilir
ÖnlemiHıçkırma sıklığınızı bazı hıçkırık tetikleyicileri hayatınızdan çıkartarak azaltabilirsiniz Bu tetikleyiciler daha önce de belirttiğimiz gibi:
•*** Fazla yemek yemek
•*** Asitli ya da alkollü içecekler içmek
•*** Ani sıcaklık değişimi
