keçi sütünün insan sağlığındaki önemi - keçi sütünün yararları - sütlerin besin değerleri - inek sütünün zararları
Keçi (Capra hircus) , yaklaşık olarak günümüzden 11.000 yıl önce evcilleştirilen , Omurgalılar (Vertebrata) , Memeliler(Mammalia) , Gevişgetirenlerden (Ruminantia) , çift tırnaklı , Otobur (Herbivorae ) bir hayvandır. Keçi ,başlıca eti ,sütü ve kılı için beslenmektedir. Keçi sütü, İnsan Sağlığı açısından çok yararlı ve önemli bir besin kaynağıdır. Keçi sütünün önemi giderek artmıştır. M.Ö. 450 yıllarında ünlü Hekim Hipokrat, keçi sütünün İnsan sağlığındaki önemini ve tararlarını vurgulamıştır. Bugün dünyada yaklaşık 890 milyon adet keçi vardır.Dünyada keçi sütü üretimi yılda yaklaşık 16.695.000 ton dolayındadır Türkiyede yaklaşık 70.000 ton civarında keçi sütü üretilmektedir. Bu önemli düzeyde keçi sütü üretimi ile Türkiyemiz keçi sütü üretiminde , Hindistan’dan sonra dünyada 2. sırayı almaktadır. Oysaki keçi sütünün önemi ve sağlık açısından yararları toplumumuza yeterince iletilememiştir.
ÇEŞİTLİ SÜTLERİN BESİN DEĞERLERİ ( % OLARAK )
Besin Maddeleri…… Keçi Sütü…..İnek Sütü…. İnsan Sütü
Su………………………..86,4……….. 88…………..88,6
Kuru Madde…………….13,6……….. 12…………..11,4
Süt Yağı…………………3,8………… 3,7…………..3,6
Süt Şekeri(Laktoz)…….4,7………… 4,8 ………….6,9
Protein (Kazein)……….3,1………… 3,3…………..1,1
Keçi sütünün vitamin ve mineral maddeleri ise söyledir.
Mineral Maddeler :
Kalsiyum (Ca ) : % 0,194 mg
Fosfor (P ) : % 0,270 mg
Demir (Fe ) : % 0,068 mg
Klor (Cl ) : % 0,154 mg
Bakır (Cu ) : % 0,053 mg
Toplam : % 0,8 mg
Vitaminler :
A Vitamini ( İ.Ü / g. Yağda ) : % 39
D Vitamini ( İ.Ü./ g. Yağda : %0,7
B1 Vitamini (Thiamin ) : 68 mg / 100 ml
B2 Vitamini (Riboflavin ) : 210 mg / 100 ml
KALORİ : 70 Kcal / 100 ml
Bu değerlerden de rahatlıkla anlaşılıyor ki keçi sütü vitaminler ve mineral maddeler yönünden çok güçlü bir besin maddesidir.A vitamini yönünden İnsan sütünden bile güçlüdür. İnsan sütünde A vitamini ( İ.Ü. /gr Yağda ) % 31 dolaylarındadır. Her şeyden önce süt beyaz bir sıvı değildir. Doğanın tüm memelilere ve İnsana bahşettiği bu değerli besinin her yönüyle anlaşılası gereklidir.
Keçi sütü neden beyazdır
Sütlere sarımsı rengini veren en önemli madde süt yağında bulunan Karoten adlı renk maddesidir. Hayvana yediği yemden ve besinlerden geçen Karoten bir provitamindir ve vücutta Vitamin A ya dönüşür. Vitamin A ise Karotenin aksine renksizdir. Karoten maddesini sütlerinde bulunduran hayvanların (inek , koyun gibi ) sütleri daha sarı görünümdedir.Karoten’i Vitamin A ya çevirerek süte geçiren hayvanların (keçi gibi ) ise sütleri daha beyaz görünümdedir.
Keçiler vücut ağırlıklarına oranla daha büyük ve aktif bir Tiroid bezine (glandula thyroidea ) sahip oldukları için yemle aldıkları Karoten ‘i daha etkinlikle Vitamin A ya çevirip süte geçirebilmektedirler. Bu nedenle de Karoten bulunmayan fakat A vitamini içeren keçi sütü daha beyaz görünümde olmaktadır. Ancak besleyici (nutrisyonel) özelliği bakımından diğer sütlerden farklıdır. Zira sütü içenler direkt olarak A vitaminini aldıklarından dolayı daha şanslıdırlar.
Beslenmede keçi sütü
Avrupa ülkelerinde süt keçilerine (Bebeklerin Sütannesi ) gözü ile bakılır. Çünkü keçi sütünün yağ ve proteinleri , inek sütünden daha ince , küçük ve yumuşak yapıdadır.. Bu nedenle de sindirimi daha kolaydır. Özellikle proteinin kolay sindirilmesi bebek beslenmesinde , hastaların ve özel diyetlerin hazırlanmasında pratik öneme sahiptir. Keçi sütü bileşim açısından da bebek beslenmesi için daha uygundur. Zira bebeğe verilmeden önce sulandırılan keçi sütü , inek sütünden daha fazla anne sütüne (İnsan Sütü) benzer yapıdadır. Besinler içerisinde , yağın sindirimi oldukça zordur. Keçi sütünün yağının kolay sindirilmesi ise bebeklerde olduğu kadar yetişkinlede de yarar sağlar.C Vitamini dışında tüm vitaminleri içeren keçi sütü , özellikle B1 (Thiamin ) , B2 (Riboflavin ) vitaminleri ve Fosforca zengindir. Bu nedenle Türkiye gibi yetersiz Kırmızı Et ve Balık tüketen toplumlarda keçi sütü ayrı bir yarar sağlayacaktır.
Keçilerin genellikle daha sağlam ve sağlıklı bir hayvan olmaları nedeniyle keçi sütleri de daha temiz ve sağlıklı olabilmektedir. Entansif ( yani Özel keçi ağılarında meraya salınmadan beslenen Keçilerde ) ve Gelişen son teknoloji ile elde edilen UHT Keçi sütü nün Tedavi de çok önemi vardır.
Tedavide keçi sütü
Keçi sütünün inek sütünden daha kolay sindirilebilmesi ;Peptik Ülser’lerde tedavi edici özelliği artık tüm dünyaca bilinmekte olan bir gerçektir. Küçük , büyük her İnsanda görülebilen ve Tıp dilinde PYLORİC STENOSİS adı verilen ve besinlerin Mideden Barsağa geçememesi veya sınırlanması (ülser veya yapısal bozukluk sonucu olabilir ) gibi durumlarda Keçi Sütü önerilmektedir. Proteinler ve Fosforca zengin olan keçi sütü midede asit ve alkalileri tamponlayıcı bir özellik göstermektedir. Bu özelliğinden dolayı , alkali veya asit zehirlenmelerini önlemede ve Peptik Ülserleri iyileştirmede yararlı olduğu tespit edilmiştir.
Keçi sütünün yararlı olduğu bir diğer durumda inek sütüne alerjisi olan kişilerin keçi sütü ile daha dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi olanağına sahip olmalarıdır.
Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanlığı raporlarına göre bebeklerdeki ölüm nedenlerinin 1/5 inin ani ölümler olduğu belirtilmekte ve uykuda görülen ani ölüm olaylarının 1/3 ünde inek sütüne alerjisi neden olarak gösterilmektedir.
İngiltere’de ise her yıl 40.000 bebekten 4000 inin inek sütüne olan alerjik durumları nedeniyle öldüğü belirtilmektedir. Yetişkinlerde ise GASRİK ÜLSER den benzer oranda ölümlerin olduğu saptanmıştır. İşte bu durumların tedavisin de başarı ile kullanılan keçi sütünün İngiltere’de yeterince üretilemediği vurgulanmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde ise bol ve yeterli keçi sütü üretebilmek için çok sayıda Entansif (Kapalı Barınaklarda) Özel Yemlerle Beslenen ve Bol miktarda süt veren Keçilerin ( Saanen keçisi gibi ) üretildikleri ve bunların örgütlendiklerini görmekteyiz.
Ülkemiz içinde Hem Ormanların korunması hem de iyi kalitede bol ve sağlıklı , Veteriner Hekimi Kontrolünde UHT ( çok yüksek sıcaklıkta sterilize edilmiş süt ) keçi sütü üretebilmek için Kapalı sistem ( üstün ırk süt keçilerinin Kapalı Barınaklarda beslenip sütlerinin elde edilmesi ) ve Sözleşmeli Keçi sütü Üretimine bir an önce geçilmesi gerekmektedir.
Tıp raporlarında bebeklerde 2-24 haftalar arasında en tehlikeli olan kusma , ishal, karın ağrısı , burun akıntısı , nefes alırken ses çıkartma , deride ısırgan otu dokunmuş gibi görüntülerin olması ve egzema gibi birçok durumların durumların ve bu durumların bazıları sonucunda olabilen oluşabilen ani ölümlerin bebekte solunum yolu enfeksiyonu veya Zatürre ile karşılaşılabileceği özellikle vurgulanmaktadır. Bu gibi durumlarda asıl nedenin , bebeklerin inek sütüne olan alerjileri gösterilmektedir. Alerjik durumun sindirilmeden emilen proteinlerden kaynaklandığı ve bu nedenle kolaylıkla parçalanıp sindirilen keçi sütü proteinlerinin böyle sorunlar yaratmadığı bildirilmekte ve bebeklere keçi sütü ısrarla önerilmektedir.
Keçi sütü veya keçi sütü ürünlerinin (keçi peyniri, keçi yoğurdu, vb ) süt ürünlerinin düzenli olarak tüketilmesinin EGZEMA ; ASTIM ; Sindirim Rahatsızlıkları , VARİS ‘lerle ilgili bazı rahatsızlıklar , Hemaroid (Basur ) , Viral apseler ve bazı alerjik durumların tedavisinde gerçekten yararlı olduğu yapılan uygulamalardan alınan sonuçlarla da gösterilmiştir. Bu nedenle keçi sütü ve keçi sütü ürünlerinin Amerika Birleşik Devletleri ve bazı Avrupa Ülkelerinde HEALTHY SHOP denilen Sağlık Ürünleri satan yerlerde ve diğer süt ürünlerine oranla 3-4 kat daha fazla fiyata satıldığını görmekteyiz. Batı’da ailelerin , çocuklarının çeşitli alerji ve egzema durumlarında tedavi amacıyla süt keçileri satın alıp evlerinin bahçelerinde belediklerini de Tıp Tarihinden biliyoruz.
Batılı Hekimlerin ilaçlarla iyileşmeyen bazı devamlı ağrılar ve birçok varis ülserlerinin başarılı tedavilerinde harici olarak ve sık sık yapılan Steril Keçi Sütü ( UHT Keçi Sütü : Ziegenmilk ) pansumanının tadevide çok başarılı olduğu bildirilmektedir.
Arabistan ‘da keçi sütünden üretilen ve KİSHSK adı verilen keçi peynirinin dünyanın ilk peyniri olduğu bilinmektedir Yine Dünyanın en pahalı peyniri de Fransa’da Berri yöresinde yapılan keçi peyniri Crottin de Chavignal dir.
alıntı
Keçi (Capra hircus) , yaklaşık olarak günümüzden 11.000 yıl önce evcilleştirilen , Omurgalılar (Vertebrata) , Memeliler(Mammalia) , Gevişgetirenlerden (Ruminantia) , çift tırnaklı , Otobur (Herbivorae ) bir hayvandır. Keçi ,başlıca eti ,sütü ve kılı için beslenmektedir. Keçi sütü, İnsan Sağlığı açısından çok yararlı ve önemli bir besin kaynağıdır. Keçi sütünün önemi giderek artmıştır. M.Ö. 450 yıllarında ünlü Hekim Hipokrat, keçi sütünün İnsan sağlığındaki önemini ve tararlarını vurgulamıştır. Bugün dünyada yaklaşık 890 milyon adet keçi vardır.Dünyada keçi sütü üretimi yılda yaklaşık 16.695.000 ton dolayındadır Türkiyede yaklaşık 70.000 ton civarında keçi sütü üretilmektedir. Bu önemli düzeyde keçi sütü üretimi ile Türkiyemiz keçi sütü üretiminde , Hindistan’dan sonra dünyada 2. sırayı almaktadır. Oysaki keçi sütünün önemi ve sağlık açısından yararları toplumumuza yeterince iletilememiştir.
ÇEŞİTLİ SÜTLERİN BESİN DEĞERLERİ ( % OLARAK )
Besin Maddeleri…… Keçi Sütü…..İnek Sütü…. İnsan Sütü
Su………………………..86,4……….. 88…………..88,6
Kuru Madde…………….13,6……….. 12…………..11,4
Süt Yağı…………………3,8………… 3,7…………..3,6
Süt Şekeri(Laktoz)…….4,7………… 4,8 ………….6,9
Protein (Kazein)……….3,1………… 3,3…………..1,1
Keçi sütünün vitamin ve mineral maddeleri ise söyledir.
Mineral Maddeler :
Kalsiyum (Ca ) : % 0,194 mg
Fosfor (P ) : % 0,270 mg
Demir (Fe ) : % 0,068 mg
Klor (Cl ) : % 0,154 mg
Bakır (Cu ) : % 0,053 mg
Toplam : % 0,8 mg
Vitaminler :
A Vitamini ( İ.Ü / g. Yağda ) : % 39
D Vitamini ( İ.Ü./ g. Yağda : %0,7
B1 Vitamini (Thiamin ) : 68 mg / 100 ml
B2 Vitamini (Riboflavin ) : 210 mg / 100 ml
KALORİ : 70 Kcal / 100 ml
Bu değerlerden de rahatlıkla anlaşılıyor ki keçi sütü vitaminler ve mineral maddeler yönünden çok güçlü bir besin maddesidir.A vitamini yönünden İnsan sütünden bile güçlüdür. İnsan sütünde A vitamini ( İ.Ü. /gr Yağda ) % 31 dolaylarındadır. Her şeyden önce süt beyaz bir sıvı değildir. Doğanın tüm memelilere ve İnsana bahşettiği bu değerli besinin her yönüyle anlaşılası gereklidir.
Keçi sütü neden beyazdır
Sütlere sarımsı rengini veren en önemli madde süt yağında bulunan Karoten adlı renk maddesidir. Hayvana yediği yemden ve besinlerden geçen Karoten bir provitamindir ve vücutta Vitamin A ya dönüşür. Vitamin A ise Karotenin aksine renksizdir. Karoten maddesini sütlerinde bulunduran hayvanların (inek , koyun gibi ) sütleri daha sarı görünümdedir.Karoten’i Vitamin A ya çevirerek süte geçiren hayvanların (keçi gibi ) ise sütleri daha beyaz görünümdedir.
Keçiler vücut ağırlıklarına oranla daha büyük ve aktif bir Tiroid bezine (glandula thyroidea ) sahip oldukları için yemle aldıkları Karoten ‘i daha etkinlikle Vitamin A ya çevirip süte geçirebilmektedirler. Bu nedenle de Karoten bulunmayan fakat A vitamini içeren keçi sütü daha beyaz görünümde olmaktadır. Ancak besleyici (nutrisyonel) özelliği bakımından diğer sütlerden farklıdır. Zira sütü içenler direkt olarak A vitaminini aldıklarından dolayı daha şanslıdırlar.
Beslenmede keçi sütü
Avrupa ülkelerinde süt keçilerine (Bebeklerin Sütannesi ) gözü ile bakılır. Çünkü keçi sütünün yağ ve proteinleri , inek sütünden daha ince , küçük ve yumuşak yapıdadır.. Bu nedenle de sindirimi daha kolaydır. Özellikle proteinin kolay sindirilmesi bebek beslenmesinde , hastaların ve özel diyetlerin hazırlanmasında pratik öneme sahiptir. Keçi sütü bileşim açısından da bebek beslenmesi için daha uygundur. Zira bebeğe verilmeden önce sulandırılan keçi sütü , inek sütünden daha fazla anne sütüne (İnsan Sütü) benzer yapıdadır. Besinler içerisinde , yağın sindirimi oldukça zordur. Keçi sütünün yağının kolay sindirilmesi ise bebeklerde olduğu kadar yetişkinlede de yarar sağlar.C Vitamini dışında tüm vitaminleri içeren keçi sütü , özellikle B1 (Thiamin ) , B2 (Riboflavin ) vitaminleri ve Fosforca zengindir. Bu nedenle Türkiye gibi yetersiz Kırmızı Et ve Balık tüketen toplumlarda keçi sütü ayrı bir yarar sağlayacaktır.
Keçilerin genellikle daha sağlam ve sağlıklı bir hayvan olmaları nedeniyle keçi sütleri de daha temiz ve sağlıklı olabilmektedir. Entansif ( yani Özel keçi ağılarında meraya salınmadan beslenen Keçilerde ) ve Gelişen son teknoloji ile elde edilen UHT Keçi sütü nün Tedavi de çok önemi vardır.
Tedavide keçi sütü
Keçi sütünün inek sütünden daha kolay sindirilebilmesi ;Peptik Ülser’lerde tedavi edici özelliği artık tüm dünyaca bilinmekte olan bir gerçektir. Küçük , büyük her İnsanda görülebilen ve Tıp dilinde PYLORİC STENOSİS adı verilen ve besinlerin Mideden Barsağa geçememesi veya sınırlanması (ülser veya yapısal bozukluk sonucu olabilir ) gibi durumlarda Keçi Sütü önerilmektedir. Proteinler ve Fosforca zengin olan keçi sütü midede asit ve alkalileri tamponlayıcı bir özellik göstermektedir. Bu özelliğinden dolayı , alkali veya asit zehirlenmelerini önlemede ve Peptik Ülserleri iyileştirmede yararlı olduğu tespit edilmiştir.
Keçi sütünün yararlı olduğu bir diğer durumda inek sütüne alerjisi olan kişilerin keçi sütü ile daha dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi olanağına sahip olmalarıdır.
Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanlığı raporlarına göre bebeklerdeki ölüm nedenlerinin 1/5 inin ani ölümler olduğu belirtilmekte ve uykuda görülen ani ölüm olaylarının 1/3 ünde inek sütüne alerjisi neden olarak gösterilmektedir.
İngiltere’de ise her yıl 40.000 bebekten 4000 inin inek sütüne olan alerjik durumları nedeniyle öldüğü belirtilmektedir. Yetişkinlerde ise GASRİK ÜLSER den benzer oranda ölümlerin olduğu saptanmıştır. İşte bu durumların tedavisin de başarı ile kullanılan keçi sütünün İngiltere’de yeterince üretilemediği vurgulanmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde ise bol ve yeterli keçi sütü üretebilmek için çok sayıda Entansif (Kapalı Barınaklarda) Özel Yemlerle Beslenen ve Bol miktarda süt veren Keçilerin ( Saanen keçisi gibi ) üretildikleri ve bunların örgütlendiklerini görmekteyiz.
Ülkemiz içinde Hem Ormanların korunması hem de iyi kalitede bol ve sağlıklı , Veteriner Hekimi Kontrolünde UHT ( çok yüksek sıcaklıkta sterilize edilmiş süt ) keçi sütü üretebilmek için Kapalı sistem ( üstün ırk süt keçilerinin Kapalı Barınaklarda beslenip sütlerinin elde edilmesi ) ve Sözleşmeli Keçi sütü Üretimine bir an önce geçilmesi gerekmektedir.
Tıp raporlarında bebeklerde 2-24 haftalar arasında en tehlikeli olan kusma , ishal, karın ağrısı , burun akıntısı , nefes alırken ses çıkartma , deride ısırgan otu dokunmuş gibi görüntülerin olması ve egzema gibi birçok durumların durumların ve bu durumların bazıları sonucunda olabilen oluşabilen ani ölümlerin bebekte solunum yolu enfeksiyonu veya Zatürre ile karşılaşılabileceği özellikle vurgulanmaktadır. Bu gibi durumlarda asıl nedenin , bebeklerin inek sütüne olan alerjileri gösterilmektedir. Alerjik durumun sindirilmeden emilen proteinlerden kaynaklandığı ve bu nedenle kolaylıkla parçalanıp sindirilen keçi sütü proteinlerinin böyle sorunlar yaratmadığı bildirilmekte ve bebeklere keçi sütü ısrarla önerilmektedir.
Keçi sütü veya keçi sütü ürünlerinin (keçi peyniri, keçi yoğurdu, vb ) süt ürünlerinin düzenli olarak tüketilmesinin EGZEMA ; ASTIM ; Sindirim Rahatsızlıkları , VARİS ‘lerle ilgili bazı rahatsızlıklar , Hemaroid (Basur ) , Viral apseler ve bazı alerjik durumların tedavisinde gerçekten yararlı olduğu yapılan uygulamalardan alınan sonuçlarla da gösterilmiştir. Bu nedenle keçi sütü ve keçi sütü ürünlerinin Amerika Birleşik Devletleri ve bazı Avrupa Ülkelerinde HEALTHY SHOP denilen Sağlık Ürünleri satan yerlerde ve diğer süt ürünlerine oranla 3-4 kat daha fazla fiyata satıldığını görmekteyiz. Batı’da ailelerin , çocuklarının çeşitli alerji ve egzema durumlarında tedavi amacıyla süt keçileri satın alıp evlerinin bahçelerinde belediklerini de Tıp Tarihinden biliyoruz.
Batılı Hekimlerin ilaçlarla iyileşmeyen bazı devamlı ağrılar ve birçok varis ülserlerinin başarılı tedavilerinde harici olarak ve sık sık yapılan Steril Keçi Sütü ( UHT Keçi Sütü : Ziegenmilk ) pansumanının tadevide çok başarılı olduğu bildirilmektedir.
Arabistan ‘da keçi sütünden üretilen ve KİSHSK adı verilen keçi peynirinin dünyanın ilk peyniri olduğu bilinmektedir Yine Dünyanın en pahalı peyniri de Fransa’da Berri yöresinde yapılan keçi peyniri Crottin de Chavignal dir.
alıntı
