Osmanlı Devletinin çöküş nedenleri maddeler halinde nelerdir,
Osmanlı Devletinin çöküş nedenleri özet kısaca
Osmanlı Devleti’nin çökmesinin pek çok siyasi, ekonomik, sosyal nedenleri vardır. Bu nedenler maddeler halinde şu şekilde sıralanabilir:
Coğrafi Keşifler ile keşfedilen yeni ticaret yolları Osmanlı Devleti üzerinden geçmekte olan Baharat ve İpek yollarının önemini yitirmesine neden oldu. Ticari olarak büyük bir darbe yiyen Osmanlı Devleti içerisinde geçimini bu yolla sağlayan büyük bir kesim vardı ve bunların refah düzeyi oldukça düşmüştü. Devletin büyük bir ekonomik kaybı oluşmuştu ve bunun yanı sıra halk huzursuzlanmaya başlamıştı.
Sınırsız maden kaynakları bulan Avrupalı devletlerde altın ve gümüş gibi değerli madenlerin bolluğu hammadde taleplerinin artmasına yol açtı. Böylece zenginleşen Avrupa Kıtası’na talep artması üzerine Osmanlı’dan hammadde akışı arttı. Yiyecek sıkıntısı baş gösterdi. Hammadde sıkıntısı da Osmanlı El Sanatlarına büyük bir darbe vurmuştu. Değerli maden sıkıntısı Osmanlı Devleti’nde boy göstermeye başlamıştı ve Akçe’nin değerinin düşürülmesi zorunda kalındı. 100 dirhemden 269 Akçe kesen Osmanlı Devleti III. Murad döneminde 100 dirhemden 950 Akçe kesmek zorunda kalmıştı
Ekonomik anlamda en büyük sıkıntı Kapitülasyonlar sebebiyle oluşmuştur. Kapitülasyonlar sayesinde Fransa’ya verilen bazı imtiyazlar daha sonra Osmanlı Devleti’ne ayak bağı olmuştur ve devletin istismar edilmesine yol açmıştır.
1838 Balta limanı Antlaşması sayesinde gayri müslimlerin ticaret kısıtlaması ortadan kalktı ve gümrük duvarını ortadan kaldıran bu antlaşma ile ucuz Avrupa malları Osmanlı pazarına sokulmuş oldu.
1854′te Avrupa ile ilk borç antlaşması yapıldı. Alınan borçlar yatırım olarak değerlendirilmedi. Bu paralar savaş ve zevk için harcandı. Gösterişe giden paraların faizleri bile ödenemez bir hal aldı. Sonuçta alacaklı devletler 1881 de Duyun-u Umumiye kurarak Osmanlı Devletinin bütün gelir kaynaklarına el koydular.
Ekonomi bozulunca devlet kurumları ile sosyokültürel yapı da gerilemeye başladı. Taht kavgaları artmıştı. Ulema, kadınlar ve saray ağaları otorite boşluğundan yararlanarak taht kavgalarına varan kargaşalar çıkarmışlardır.
Veliahtlar merkezden ayrılmak istemiyordu ve üç kıtaya yayılmış olan devletin bu şekilde yönetilmesi aksaklıklar çıkarıyordu. Celali isyanları bu sebeple başlamıştı fakat kimse bunun önemini kavrayamamıştı.
Savaşlar önceden büyümek için yapılırken artık sınırları korumak için yapılıyordu ve bitmek bilmeyen bu savaşlar büyük kayıplara yol açıyordu. Artık savaşlar sadece sınırları korumak amacıyla yapıldığından bol ganimetle dönülmüyordu. Bu durum hem ekonomiyi zor duruma sokuyor hem de faydalı yaşlardaki potansiyel iş gücüne sahip insanların savaşlarda eriyerek yok olmasına neden oluyordu.
Tımar sistemi bozulmuştu ve sipahilerin önemi kalmamıştı. Ateşli silahlara sahip yeniçerilerin önemi artmıştı fakat bunların maaşlarını direk olarak hazineden alıyor olması ekonomiyi iyice zor bir duruma sokmuştu.
Milliyetçilik akımları çok uluslu bir imparatorluk olan Osmanlı Devleti’ni sıkıntıya sokmuştu. Sırp ve Yunan isyanı gibi isyanlar ülkeyi çokça uğraştırmıştı.
Avrupalılar Osmanlı’nın çeşitli yerlerinde bilimadamı yetiştirmek adı altında okullar açmıştı fakat bunları daha çok kendi kültürlerini yaymak için kullanıyordu. Bu sebeple Osmanlı kendi bünyesinde yetişen insan gücü potansiyelini etkin bir şekilde kullanamaz olmuştur.
Osmanlı Devletinin çöküş nedenleri özet kısaca
Osmanlı Devleti’nin çökmesinin pek çok siyasi, ekonomik, sosyal nedenleri vardır. Bu nedenler maddeler halinde şu şekilde sıralanabilir:
Coğrafi Keşifler ile keşfedilen yeni ticaret yolları Osmanlı Devleti üzerinden geçmekte olan Baharat ve İpek yollarının önemini yitirmesine neden oldu. Ticari olarak büyük bir darbe yiyen Osmanlı Devleti içerisinde geçimini bu yolla sağlayan büyük bir kesim vardı ve bunların refah düzeyi oldukça düşmüştü. Devletin büyük bir ekonomik kaybı oluşmuştu ve bunun yanı sıra halk huzursuzlanmaya başlamıştı.
Sınırsız maden kaynakları bulan Avrupalı devletlerde altın ve gümüş gibi değerli madenlerin bolluğu hammadde taleplerinin artmasına yol açtı. Böylece zenginleşen Avrupa Kıtası’na talep artması üzerine Osmanlı’dan hammadde akışı arttı. Yiyecek sıkıntısı baş gösterdi. Hammadde sıkıntısı da Osmanlı El Sanatlarına büyük bir darbe vurmuştu. Değerli maden sıkıntısı Osmanlı Devleti’nde boy göstermeye başlamıştı ve Akçe’nin değerinin düşürülmesi zorunda kalındı. 100 dirhemden 269 Akçe kesen Osmanlı Devleti III. Murad döneminde 100 dirhemden 950 Akçe kesmek zorunda kalmıştı
Ekonomik anlamda en büyük sıkıntı Kapitülasyonlar sebebiyle oluşmuştur. Kapitülasyonlar sayesinde Fransa’ya verilen bazı imtiyazlar daha sonra Osmanlı Devleti’ne ayak bağı olmuştur ve devletin istismar edilmesine yol açmıştır.
1838 Balta limanı Antlaşması sayesinde gayri müslimlerin ticaret kısıtlaması ortadan kalktı ve gümrük duvarını ortadan kaldıran bu antlaşma ile ucuz Avrupa malları Osmanlı pazarına sokulmuş oldu.
1854′te Avrupa ile ilk borç antlaşması yapıldı. Alınan borçlar yatırım olarak değerlendirilmedi. Bu paralar savaş ve zevk için harcandı. Gösterişe giden paraların faizleri bile ödenemez bir hal aldı. Sonuçta alacaklı devletler 1881 de Duyun-u Umumiye kurarak Osmanlı Devletinin bütün gelir kaynaklarına el koydular.
Ekonomi bozulunca devlet kurumları ile sosyokültürel yapı da gerilemeye başladı. Taht kavgaları artmıştı. Ulema, kadınlar ve saray ağaları otorite boşluğundan yararlanarak taht kavgalarına varan kargaşalar çıkarmışlardır.
Veliahtlar merkezden ayrılmak istemiyordu ve üç kıtaya yayılmış olan devletin bu şekilde yönetilmesi aksaklıklar çıkarıyordu. Celali isyanları bu sebeple başlamıştı fakat kimse bunun önemini kavrayamamıştı.
Savaşlar önceden büyümek için yapılırken artık sınırları korumak için yapılıyordu ve bitmek bilmeyen bu savaşlar büyük kayıplara yol açıyordu. Artık savaşlar sadece sınırları korumak amacıyla yapıldığından bol ganimetle dönülmüyordu. Bu durum hem ekonomiyi zor duruma sokuyor hem de faydalı yaşlardaki potansiyel iş gücüne sahip insanların savaşlarda eriyerek yok olmasına neden oluyordu.
Tımar sistemi bozulmuştu ve sipahilerin önemi kalmamıştı. Ateşli silahlara sahip yeniçerilerin önemi artmıştı fakat bunların maaşlarını direk olarak hazineden alıyor olması ekonomiyi iyice zor bir duruma sokmuştu.
Milliyetçilik akımları çok uluslu bir imparatorluk olan Osmanlı Devleti’ni sıkıntıya sokmuştu. Sırp ve Yunan isyanı gibi isyanlar ülkeyi çokça uğraştırmıştı.
Avrupalılar Osmanlı’nın çeşitli yerlerinde bilimadamı yetiştirmek adı altında okullar açmıştı fakat bunları daha çok kendi kültürlerini yaymak için kullanıyordu. Bu sebeple Osmanlı kendi bünyesinde yetişen insan gücü potansiyelini etkin bir şekilde kullanamaz olmuştur.
