Paperclip HarekatıVikipedi, özgür ansiklopedi
Paperclip (Ataç) Harekatı, ABD askeri istihbarat servisinin II. Dünya Savaşı'nın sonu ve sonrasında Nazi Almanyası'ndan önemli bilim adamlarının ülke dışına kaçırılması operasyonunun kod adıdır.
Osenberg Listesi
Almanya’nın Sovyetler Birliğini işgal etmesini öngören Barbarossa Harekatının başarısız olmasından sonra Almanya’nın stratejik konumu kötü durumdadır çünkü özellikle silah sanayisi uzun soluklu bir savaş için hazır değildir. Almanya 1943 baharından itibaren ordudaki tüm bilim adamlarını toplayarak araştırma ve geliştirme işlerine başlatır. O zamana kadar makina mühendislerini şoför, bilim adamlarını hizmetli, matematikçileri kantinci olarak kullanan Naziler tüm bilim adamlarını biraraya toplarlar. Toplanan kişiler öncelikle ideolojik olarak Nazilerce güvenilir olup olmamalarına göre tasnif edilecektir. Elemeyi Hannover Üniversitesi mezunu mühendis Werner Osenberg yaptığı için oluşan listeye onun adı verilecektir. Mart 1945’de Osenberg listesi mütefiklerin eline geçecek ve ABD’deki Araştırma Geliştirme Enstitüsü Başkanı Binbaşı Robert Staver, başta roket uzmanı Wernher von Braun olmak üzere listedeki tüm isimlerle görüşmek ve istihbarat sağlamak için talimat verir.
Overcast Harekatı
İlk başta sadece bilim adamlarını sorguya çekmek olan amaç daha sonra değişikliğe uğrayarak Almanya’nın dışına çıkarmaya dönüşmüştür. Birçok Nazi bilimadamı Peenemünde’deki Araştırma Merkezinde V-2 roketiyle ilgili görevlidir. Harekatın ilk ismi değiştirilerek Paperclip olacak ve Alman bilimadamları Sovyetler Birliğinin eline geçmeden kaçırılacaktır. Roket ve nükleer fizik alanlarının yanısıra kimyagerler, doktorlar ve silah uzmanları da Almanya dışına çıkartılacaktır.
Bilimadamları
1946 yılında ABD'de bulunan 104 füze uzmanı, Wernher von Braun en ön sırada sağdan yedinci
Aileleriyle beraber kendilerine uygun çalışma ortamı ve dolgun bir ücret teklif edilen 127 bilimadamı Eylül 1945’de teklifi kabul edecektir. En önemli bilimadamları arasında; Wernher von Braun, Erich W. Neubert, Theodor A. Poppel, August Schulze, Eberhard Rees, Wilhelm Jungert ve Walter Schwidetzky bulunmaktadır.
İzleyen aylarda da gelişler devam edecektir. 1950’de ise bilimadamlarının ABD’de bulunma durumlarına göre yasal oturma izinleri kesinleştirilecektir. Çok sonraları ise bazı bilimadamlarının savaş sırasında yaptıkları incelenecek ve Arthur Rudolph örneğinde olduğu gibi ülke dışına çıkartılacaktır. Bu durumda olan Hubertus Strughold Nazi insan deneylerinden ötürü savaş suçlusu sayılarak hüküm giyecektir. 86 havacılık ve uzay mühendisi – uzmanı, ele geçirilen Nazi uçak ve ekipmanının olduğu Wright Hava Üssüne gelerek çalışmaya başlar. Elektronik haberleşmeyle ilgili olarak ise fizik alanından Georg Goubau, Gunter Guttwein, Georg Hass, Horst Kedesdy ve Kurt Levovec; kimyacı Profesör Rudolf Brill ve doktorlar Ernst Baars ve Eberhard Both; jeofizikçi Dr. Helmut Weickmann; teknik optik uzmanı Dr. Gerhard Schwesinger; ve elektronik mühendisleri Dr. Eduard Gerber, Richard Guenther ve Hans Ziegler ekibe katılacaktır. Sentetik petrol üretim uzmanı 7 kişi de Louisiana’daki Fischer-Tropsch Fabrikası'nda değerlendirilecektir. 1990 yılına gelindiğinde toplamda 1.600 bilimadamı ABD ve İngiltere’ye gitmiş durumdaydı. Bu insanların patentler ve sanayi üretimi olarak yaptıkları katma değerin 10 milyar dolar mertebesinde olduğu tahmin edilmektedir.
Benzer Harekatlar
V-2 Özel Harekatı: V-2 füzesini ve parçalarını ele geçirmek için başlatılmıştır. Ekip Nordhausen’de V-2 parçaları bulmuş ve bunları trenle Erfurt’a göndermiştir.
Backfire Harekatı: Cuxhaven’de yapılan roket deneylerine dair bilgi ve malzeme toplanacaktır.
JCS Emir No.1067/14: 26 Nisan 1946 günü General Eisenhower yayınladığı emirde bilimsel, endüstriyel ve diğer alanlarda bulunan bilgi, belge, plan, kayıt vb belgelerin doğrudan komuta merkezlerine iletilmesini ve bu işlerle ilgilenen bilimadamlarının gözaltına alınarak istihabarat için kullanılmasını emretmiştir.
Proje 63: Havacılık sektöründe kriz durumu varken eski Nazi bilimadamlarının Lockheed, Martin Marietta gibi savunma sanayi kuruluşlarında kolaylıkla işe sokulmalarının sağlanması.
Alsos Harekatı: Alman nükleer sırlarının, nükleer malzemelerinin ve bu alanda çalışan personelinin ele geçirilmesi.
TICOM: Alman şifreleme uzmanlarının toplanması projesi.
Surgeon Harekatı: Alman havacılık uzmanlarının Sovyetler Birliğinin eline geçmesini önlemek için İngiltere’nin uyguladığı plan.
Kültürel Etkileri
Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filmindeki ana karakter ABD için çalışan eski bir Nazidir.
X-Files dizisinin "Paper Clip" bölümünde birçok hayali Nazi bilimadamı bulunmaktadır.
2006 yapımı The Good Shepherd Alman bilimadamları için ABD ve Sovyetler Birliğinin rekabetini anlatmaktadır.
The Good German filminde Amerikan savaş muhabiri yanlışlıkla kendisini Overcast Harekatının içersinde bulur.
Önemli İsimler
Roket teknolojisi: Rudi Beichel, Magnus von Braun, Wernher von Braun, Walter Dornberger, Werner Dahm, Konrad Dannenberg, Kurt H. Debus, Ernst R. G. Eckert, Krafft Arnold Ehricke, Otto Hirschler, Hermann H. Kurzweg, Fritz Mueller, Gerhard Reisig, Georg Rickhey, Arthur Rudolph, Ernst Stuhlinger, Werner Rosinski, Eberhard Rees, Bernhard Tessmann
Havacılık ve Uzay: Alexander Martin Lippisch, Hans von Ohain, Hans Multhopp, Kurt Tank, Willy Messerschmitt
Tıp: Walter Schreiber, Kurt Blome, Hubertus Strughold, Hans Antmann
Elektronik: Hans Ziegler, Kurt Lehovec, Hans Hollmann, Johannes Plendl
İstihbarat: Reinhard Gehlen
Paperclip (Ataç) Harekatı, ABD askeri istihbarat servisinin II. Dünya Savaşı'nın sonu ve sonrasında Nazi Almanyası'ndan önemli bilim adamlarının ülke dışına kaçırılması operasyonunun kod adıdır.
Osenberg Listesi
Almanya’nın Sovyetler Birliğini işgal etmesini öngören Barbarossa Harekatının başarısız olmasından sonra Almanya’nın stratejik konumu kötü durumdadır çünkü özellikle silah sanayisi uzun soluklu bir savaş için hazır değildir. Almanya 1943 baharından itibaren ordudaki tüm bilim adamlarını toplayarak araştırma ve geliştirme işlerine başlatır. O zamana kadar makina mühendislerini şoför, bilim adamlarını hizmetli, matematikçileri kantinci olarak kullanan Naziler tüm bilim adamlarını biraraya toplarlar. Toplanan kişiler öncelikle ideolojik olarak Nazilerce güvenilir olup olmamalarına göre tasnif edilecektir. Elemeyi Hannover Üniversitesi mezunu mühendis Werner Osenberg yaptığı için oluşan listeye onun adı verilecektir. Mart 1945’de Osenberg listesi mütefiklerin eline geçecek ve ABD’deki Araştırma Geliştirme Enstitüsü Başkanı Binbaşı Robert Staver, başta roket uzmanı Wernher von Braun olmak üzere listedeki tüm isimlerle görüşmek ve istihbarat sağlamak için talimat verir.
Overcast Harekatı
İlk başta sadece bilim adamlarını sorguya çekmek olan amaç daha sonra değişikliğe uğrayarak Almanya’nın dışına çıkarmaya dönüşmüştür. Birçok Nazi bilimadamı Peenemünde’deki Araştırma Merkezinde V-2 roketiyle ilgili görevlidir. Harekatın ilk ismi değiştirilerek Paperclip olacak ve Alman bilimadamları Sovyetler Birliğinin eline geçmeden kaçırılacaktır. Roket ve nükleer fizik alanlarının yanısıra kimyagerler, doktorlar ve silah uzmanları da Almanya dışına çıkartılacaktır.
Bilimadamları
1946 yılında ABD'de bulunan 104 füze uzmanı, Wernher von Braun en ön sırada sağdan yedinci
Aileleriyle beraber kendilerine uygun çalışma ortamı ve dolgun bir ücret teklif edilen 127 bilimadamı Eylül 1945’de teklifi kabul edecektir. En önemli bilimadamları arasında; Wernher von Braun, Erich W. Neubert, Theodor A. Poppel, August Schulze, Eberhard Rees, Wilhelm Jungert ve Walter Schwidetzky bulunmaktadır.
İzleyen aylarda da gelişler devam edecektir. 1950’de ise bilimadamlarının ABD’de bulunma durumlarına göre yasal oturma izinleri kesinleştirilecektir. Çok sonraları ise bazı bilimadamlarının savaş sırasında yaptıkları incelenecek ve Arthur Rudolph örneğinde olduğu gibi ülke dışına çıkartılacaktır. Bu durumda olan Hubertus Strughold Nazi insan deneylerinden ötürü savaş suçlusu sayılarak hüküm giyecektir. 86 havacılık ve uzay mühendisi – uzmanı, ele geçirilen Nazi uçak ve ekipmanının olduğu Wright Hava Üssüne gelerek çalışmaya başlar. Elektronik haberleşmeyle ilgili olarak ise fizik alanından Georg Goubau, Gunter Guttwein, Georg Hass, Horst Kedesdy ve Kurt Levovec; kimyacı Profesör Rudolf Brill ve doktorlar Ernst Baars ve Eberhard Both; jeofizikçi Dr. Helmut Weickmann; teknik optik uzmanı Dr. Gerhard Schwesinger; ve elektronik mühendisleri Dr. Eduard Gerber, Richard Guenther ve Hans Ziegler ekibe katılacaktır. Sentetik petrol üretim uzmanı 7 kişi de Louisiana’daki Fischer-Tropsch Fabrikası'nda değerlendirilecektir. 1990 yılına gelindiğinde toplamda 1.600 bilimadamı ABD ve İngiltere’ye gitmiş durumdaydı. Bu insanların patentler ve sanayi üretimi olarak yaptıkları katma değerin 10 milyar dolar mertebesinde olduğu tahmin edilmektedir.
Benzer Harekatlar
V-2 Özel Harekatı: V-2 füzesini ve parçalarını ele geçirmek için başlatılmıştır. Ekip Nordhausen’de V-2 parçaları bulmuş ve bunları trenle Erfurt’a göndermiştir.
Backfire Harekatı: Cuxhaven’de yapılan roket deneylerine dair bilgi ve malzeme toplanacaktır.
JCS Emir No.1067/14: 26 Nisan 1946 günü General Eisenhower yayınladığı emirde bilimsel, endüstriyel ve diğer alanlarda bulunan bilgi, belge, plan, kayıt vb belgelerin doğrudan komuta merkezlerine iletilmesini ve bu işlerle ilgilenen bilimadamlarının gözaltına alınarak istihabarat için kullanılmasını emretmiştir.
Proje 63: Havacılık sektöründe kriz durumu varken eski Nazi bilimadamlarının Lockheed, Martin Marietta gibi savunma sanayi kuruluşlarında kolaylıkla işe sokulmalarının sağlanması.
Alsos Harekatı: Alman nükleer sırlarının, nükleer malzemelerinin ve bu alanda çalışan personelinin ele geçirilmesi.
TICOM: Alman şifreleme uzmanlarının toplanması projesi.
Surgeon Harekatı: Alman havacılık uzmanlarının Sovyetler Birliğinin eline geçmesini önlemek için İngiltere’nin uyguladığı plan.
Kültürel Etkileri
Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filmindeki ana karakter ABD için çalışan eski bir Nazidir.
X-Files dizisinin "Paper Clip" bölümünde birçok hayali Nazi bilimadamı bulunmaktadır.
2006 yapımı The Good Shepherd Alman bilimadamları için ABD ve Sovyetler Birliğinin rekabetini anlatmaktadır.
The Good German filminde Amerikan savaş muhabiri yanlışlıkla kendisini Overcast Harekatının içersinde bulur.
Önemli İsimler
Roket teknolojisi: Rudi Beichel, Magnus von Braun, Wernher von Braun, Walter Dornberger, Werner Dahm, Konrad Dannenberg, Kurt H. Debus, Ernst R. G. Eckert, Krafft Arnold Ehricke, Otto Hirschler, Hermann H. Kurzweg, Fritz Mueller, Gerhard Reisig, Georg Rickhey, Arthur Rudolph, Ernst Stuhlinger, Werner Rosinski, Eberhard Rees, Bernhard Tessmann
Havacılık ve Uzay: Alexander Martin Lippisch, Hans von Ohain, Hans Multhopp, Kurt Tank, Willy Messerschmitt
Tıp: Walter Schreiber, Kurt Blome, Hubertus Strughold, Hans Antmann
Elektronik: Hans Ziegler, Kurt Lehovec, Hans Hollmann, Johannes Plendl
İstihbarat: Reinhard Gehlen
