PEG NEDİR?
PEG ağızdan kâfi besin alınamayan durumlarda, ucunda ışıklı bir kamera bulunan endoskop denilen bir aygıt ile ağızdan girilerek, karın ön duvarından mideye beslenme tüpü yerleştirilmesi sürecidir. Bu usul, katı sıvı besinler ve ağızdan alınması gereken ilaçların direkt mideye ulaşmasını sağlar.
PEG NE MAKSATLA YAPILIR?
PEG, bilhassa 2-3 haftayı aşan müddet ağızdan kâfi olarak beslenemeyen, ağızdan beslendiğinde yedikleri akciğerine kaçan yada yediklerini yutamayan hastaların beslenmesini güzelleştirmek emeli ile uygulanan bir beslenme metodudur. Gaye; kıymetli besin eksikliklerini düzeltmek, bedenin sıvı istikrarını sağlamak, kilo kaybının önüne geçmek, hayat kalitesini arttırmak, çocuklarda gelişme geriliği varsa büyümeyi hızlandırmaktır. PEG ile hastanın daha inançlı ve rahat formda beslenmesi, kâfi kaloriyi alması mümkün olabilir. Lakin PEG hastanın yeterli beslenememesine neden olan hastalığı tedavi etmez.
PEG SÜRECİ NASIL YAPILIR?
PEG süreci steril şartlarda endoskopi ünitesinde, gereğinde hasta yatağı başında, ağır bakım ünitesinde ve ameliyathanede yapılabilir. Hasta süreçten en az 8 saat öncesinden aç olmalıdır. Hasta uyutulup boğazı uyuşturulduktan sonra endoskopla yemek borusundan mideye ulaşılır. Bu sırada karın duvarında kateter ucunun ağızlaştırılacağı yer lokal anestezi ile uyuşturulur, cilt ve cilt altını ilgilendiren küçük bir kesi yapılır. Bu kesiden bir kılavuz tel mideye gönderilir, klavuz tel üzerinden PEG kateteri kaydırılarak mideye yerleştirilir. Süreç tamamlandığında hastanın karın duvarında beslenme için kullanılacak PEG’e ilişkin tüp bulunacaktır.
OLAĞAN BESLENMEYE MAHZUR MİDİR?
Hekim tarafından yasaklanmamışsa, yutma zorluğu yoksa yada yedikleri akciğerine kaçmıyorsa (beslenme sonrası öksürük, boğulur üzere hisler olmuyorsa) takip eden hekiminden onay alınarak ağızdan olağan beslenme sürdürülebilir.
PEG DÖNÜŞÜMSÜZ BİR SÜREÇ MİDİR? MUHTAÇLIK ORTADAN KALKARSA ÇIKARILABİLİR Mİ?
Dönüşümsüz bir süreç değildir, olağan yutma organları ve düzeneklerine ziyan vermez. Olağan yollarla kâfi beslenme sağlanabildiğinde zahmetsizce çıkarılabilir.
PEG BAKIM VE PAKLIĞI NASIL YAPILMALIDIR?
Birinci hafta: Her gün pansuman yapılır, cilt temizlenip y kompres ile kapatılır.
Birinci haftadan sonra: İki üç günde bir pansuman yapılır, antiseptikle cilt temizlenip y kompres ile kapatılır. Temizlikte kullanılan kompresler steril olmalıdır, cilde temas edecek yüzeye dokunulmamalıdır.
PEG TAKILDIKTAN SONRA HASTA NE VAKİT BANYO YAPABİLİR?
Birinci hafta geçtikten sonra yıkanmakta sakınca yoktur. Yıkandıktan sonra yeterlice kurulanmalı ve pansuman yapılmalıdır (antiseptik bir çözeltiyle cilt temizlenip y kompres ile kapatılır).
PEG İLE NASIL BESLENİLİR?
Geniş ağızlı enjektörler yada infüzyon pompaları kullanılarak hasta beslenilebilir.
PEG YOLU İLE HANGİ BESİNLER VERİLEBİLİR?
Hazır beslenme solüsyonlarından diğer öğütülerek ya da ezilerek akışkan bir muhallebi kıvamına getirilmiş bütün olağan yiyecekler PEG kateterinden verilebilir. Besinlerin ılık olmasına ihtimam gösterilmelidir, sıcak yiyecekler tüpte hal bozukluğuna neden olabilir, çok soğuk besinler tüpü tıkayabilir. Tanecikli besinler ezilmeden verilmemelidir. İlaçlar ezildikten sonra sulandırılarak verilebilir.
PEG NE VAKİT DEĞİŞTİRİLMELİDİR?
PEG kateterleri için son kullanma vakti yoktur, fonksiyonel olduğu sürece kullanılabilir. PEG kateteri delinirse, ciltte tedaviye dirençli enfeksiyon gelişirse, PEG kateteri gömülürse, PEG kateteri besin vermeyi güçleştirecek kadar biçim değiştirirse değiştirilmelidir.
PEG KATATERİ NASIL ÇIKARILIR?
Kateterin çeşidine nazaran, endoskopi süreci yapılarak ya da karın duvarından çekilerek çıkarılır.
ALTERNATİF PROSEDÜRLER NELERDİR?
Burundan takılan ve ucu mideye yerleştirilen nazogastrik (NG) tüple beslenme: Bu yolla beslenme bir mühlet sonra (6-8 hafta) ağızdan beslenebileceği düşünülen hastalara uygulanan, fakat uzun müddet kullanıldığında burun, yemek borusu hatta midede yara oluşumuna neden olabileceğinden tercih edilmeyen bir yoldur. NG tüpün yerinden oynaması ve fark edilmemesi hayati meselelere neden olabilir (besinlerin akciğere kaçması gibi).
Cerrahi gastrostomi: Cerrahi gastrostomi genel anestezi altında cerrahlar tarafından bir ameliyat yaparak mideye tüp yerleştirilmesi sürecidir. Endoskopik prosedürle PEG takılamayan yahut medikal nedenle (aynı seansta reflü ameliyatı gereken hastalarda) uygulanması gerekebilir.
Radyolojik gastrostomi: Bu süreç tecrübeli bir radyolog tarafından ultrasonografi ve/veya floroskopi (ışın vererek) eşliğinde uzmanlaşmış merkezlerde yapılabilir.
PEG ağızdan kâfi besin alınamayan durumlarda, ucunda ışıklı bir kamera bulunan endoskop denilen bir aygıt ile ağızdan girilerek, karın ön duvarından mideye beslenme tüpü yerleştirilmesi sürecidir. Bu usul, katı sıvı besinler ve ağızdan alınması gereken ilaçların direkt mideye ulaşmasını sağlar.
PEG NE MAKSATLA YAPILIR?
PEG, bilhassa 2-3 haftayı aşan müddet ağızdan kâfi olarak beslenemeyen, ağızdan beslendiğinde yedikleri akciğerine kaçan yada yediklerini yutamayan hastaların beslenmesini güzelleştirmek emeli ile uygulanan bir beslenme metodudur. Gaye; kıymetli besin eksikliklerini düzeltmek, bedenin sıvı istikrarını sağlamak, kilo kaybının önüne geçmek, hayat kalitesini arttırmak, çocuklarda gelişme geriliği varsa büyümeyi hızlandırmaktır. PEG ile hastanın daha inançlı ve rahat formda beslenmesi, kâfi kaloriyi alması mümkün olabilir. Lakin PEG hastanın yeterli beslenememesine neden olan hastalığı tedavi etmez.
PEG SÜRECİ NASIL YAPILIR?
PEG süreci steril şartlarda endoskopi ünitesinde, gereğinde hasta yatağı başında, ağır bakım ünitesinde ve ameliyathanede yapılabilir. Hasta süreçten en az 8 saat öncesinden aç olmalıdır. Hasta uyutulup boğazı uyuşturulduktan sonra endoskopla yemek borusundan mideye ulaşılır. Bu sırada karın duvarında kateter ucunun ağızlaştırılacağı yer lokal anestezi ile uyuşturulur, cilt ve cilt altını ilgilendiren küçük bir kesi yapılır. Bu kesiden bir kılavuz tel mideye gönderilir, klavuz tel üzerinden PEG kateteri kaydırılarak mideye yerleştirilir. Süreç tamamlandığında hastanın karın duvarında beslenme için kullanılacak PEG’e ilişkin tüp bulunacaktır.
OLAĞAN BESLENMEYE MAHZUR MİDİR?
Hekim tarafından yasaklanmamışsa, yutma zorluğu yoksa yada yedikleri akciğerine kaçmıyorsa (beslenme sonrası öksürük, boğulur üzere hisler olmuyorsa) takip eden hekiminden onay alınarak ağızdan olağan beslenme sürdürülebilir.
PEG DÖNÜŞÜMSÜZ BİR SÜREÇ MİDİR? MUHTAÇLIK ORTADAN KALKARSA ÇIKARILABİLİR Mİ?
Dönüşümsüz bir süreç değildir, olağan yutma organları ve düzeneklerine ziyan vermez. Olağan yollarla kâfi beslenme sağlanabildiğinde zahmetsizce çıkarılabilir.
PEG BAKIM VE PAKLIĞI NASIL YAPILMALIDIR?
Birinci hafta: Her gün pansuman yapılır, cilt temizlenip y kompres ile kapatılır.
Birinci haftadan sonra: İki üç günde bir pansuman yapılır, antiseptikle cilt temizlenip y kompres ile kapatılır. Temizlikte kullanılan kompresler steril olmalıdır, cilde temas edecek yüzeye dokunulmamalıdır.
PEG TAKILDIKTAN SONRA HASTA NE VAKİT BANYO YAPABİLİR?
Birinci hafta geçtikten sonra yıkanmakta sakınca yoktur. Yıkandıktan sonra yeterlice kurulanmalı ve pansuman yapılmalıdır (antiseptik bir çözeltiyle cilt temizlenip y kompres ile kapatılır).
PEG İLE NASIL BESLENİLİR?
Geniş ağızlı enjektörler yada infüzyon pompaları kullanılarak hasta beslenilebilir.
PEG YOLU İLE HANGİ BESİNLER VERİLEBİLİR?
Hazır beslenme solüsyonlarından diğer öğütülerek ya da ezilerek akışkan bir muhallebi kıvamına getirilmiş bütün olağan yiyecekler PEG kateterinden verilebilir. Besinlerin ılık olmasına ihtimam gösterilmelidir, sıcak yiyecekler tüpte hal bozukluğuna neden olabilir, çok soğuk besinler tüpü tıkayabilir. Tanecikli besinler ezilmeden verilmemelidir. İlaçlar ezildikten sonra sulandırılarak verilebilir.
PEG NE VAKİT DEĞİŞTİRİLMELİDİR?
PEG kateterleri için son kullanma vakti yoktur, fonksiyonel olduğu sürece kullanılabilir. PEG kateteri delinirse, ciltte tedaviye dirençli enfeksiyon gelişirse, PEG kateteri gömülürse, PEG kateteri besin vermeyi güçleştirecek kadar biçim değiştirirse değiştirilmelidir.
PEG KATATERİ NASIL ÇIKARILIR?
Kateterin çeşidine nazaran, endoskopi süreci yapılarak ya da karın duvarından çekilerek çıkarılır.
ALTERNATİF PROSEDÜRLER NELERDİR?
Burundan takılan ve ucu mideye yerleştirilen nazogastrik (NG) tüple beslenme: Bu yolla beslenme bir mühlet sonra (6-8 hafta) ağızdan beslenebileceği düşünülen hastalara uygulanan, fakat uzun müddet kullanıldığında burun, yemek borusu hatta midede yara oluşumuna neden olabileceğinden tercih edilmeyen bir yoldur. NG tüpün yerinden oynaması ve fark edilmemesi hayati meselelere neden olabilir (besinlerin akciğere kaçması gibi).
Cerrahi gastrostomi: Cerrahi gastrostomi genel anestezi altında cerrahlar tarafından bir ameliyat yaparak mideye tüp yerleştirilmesi sürecidir. Endoskopik prosedürle PEG takılamayan yahut medikal nedenle (aynı seansta reflü ameliyatı gereken hastalarda) uygulanması gerekebilir.
Radyolojik gastrostomi: Bu süreç tecrübeli bir radyolog tarafından ultrasonografi ve/veya floroskopi (ışın vererek) eşliğinde uzmanlaşmış merkezlerde yapılabilir.
